گوجه فرنگی

مشخصات گیاهشناسی
گوجه فرنگی از گیاهان عالی گلدار ، از راسته دو لپه ای ها ، از خانواده Solonaceae ، از جنس Lyopersicon می باشد . این گیاه دارای واریته های بسیاری است که ممکن است برای استفاده از میوه آن و یا تزئینات کشت شوند . ریشه آن عمیق و گاهی به طول یک متر می رسد که چنانچه نشاء شود تولید ریشه های جانبی قوی خواهد کرد . ساقه جوان گوجه فرنگی علفی ، گرد ، صاف ، شکننده و کرکدار بوده که در اثر مسن شدن گوشه دار ، سخت و تقریبا خشبی می گردد . ساقه خزنده و منشعب به طول 5/1 متر می رسد ولی بعضی از واریته های آن به نام Validum دارای ساقه کوتاه ، محکم و ایستاده است و در هوا بدون کمک قیم می ایستد . برگهای این گیاه متناوب و مرکب می باشد که بزرگی آنها نسبت به واریته های مختلف یکسان نیست . رنگ برگها سبز روشن و پشت آنها معمولا کرکدار است . گلهای کوچک گوجه فرنگی به صورت خوشه در روی ساقه بین دو گره ظاهر می شود . 5 گلبرگ زرد رنگ به هم پِوسته دارد که در انتها از هم جدا هستند . گلبرگها برگشته ، پهن و نیزه ای شکل می باشند . کاسه گل سبز رنگ دارای 5 کاسبرگ بلند و کشیده یا نیزه ای شکل که در ابتدا کوچکتر از گلبرگها بوده ولی با رشد میوه بر طول آن افزوده می شود . پرچمها 5 عدد با بساکهای بزرگ که در روی میله کوتاهی قرار می گیرد . میوه گوجه فرنگی سته و از 2 تا چند حفره تشکیل شده است . میوه ها گوشتی و دارای تعداد زیادی تخم های قلبی شکل کوچک می باشد .
رنگ و شکل میوه ، دیر یا زودرس بودن میوه ، گوشتی یا آبدار بودن میوه و بالاخره صاف یا چروک بودن میوه در واریته های مختلف گوجه فرنگی متفاوت است . بذر گوجه فرنگی کوچک ، سبک ، پهن و سفید رنگ است و تا حدود 4 تا 5 سال قوه نامیه خود را حفظ می کند .
تشکیل میوه در بوته گوجه فرنگی تابع چند عامل است که در یکدیگر تاثیر متقابل دارند . این عوامل عبارتند از مواد غذایی ، درجه حرارت و طول مدت روز . از طرف دیگر تلقیح در گلهای گوجه فرنگی بسیار دشوار بوده ، رطوبت زیاد هوا و یا ریزش آب روی گلها در هنگام تلقیح میزان میوه دهی را به شدن پایین می آورد .
ارقام در گوجه فرنگی
گوجه فرنگی دارای واریته های بسیار زیادی است که از نظر رشد گیاه کیفیت میوه ، شکل میوه و مقاومت به امراض و آفات تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند . این گیاه را می توان از نظر رنگ به زرد ، قرمز ، نارنجی و از حیث شکل به گرد ، بیضی ، صاف ، کنگره دار در اندازه های کوچک و بزرگ تقسیم نمود .
در انتخاب واریته باید مقدمتا هدف از پرورش گوجه فرنگی مشخص شود . آیا منظور تولید در مقیاس کوچکی برای مصارف خانگی است و یا منظور عرضه به بازار است و یا تحویل به کارخانه برای تبدیل به رب و کنسرو مطرح می باشد . دو واریته معروف گوجه فرنگی گلخانه ای عبارتند از :
Vendor این واریته دارای میوه های متوسط ، پوست ضخیم و مقاوم به ویروس موزائیک تنباکو و بیماری Leaf mold بوده ولی نسبت به gray mold حساس می باشد .
Vantage دارای میوه متوسط و سفت ، گلابی شکل با پوست ضخیم است ولی چون نسبت به ویروس موزائیک تنباکو حساسیت دارد کمتر از Vendor مورد استفاده قرار می گیرد . این واریته در مقابل leaf mold مقاوم و به gray mold حساس می باشد . در زیر برخی از واریته های دیگر گوجه فرنگی با ذکر خلاصه ای از مشخصات آنها نام برده شده است :
1 _ هیبریدهای نسل اول که به بیماری leaf mold مقاومند .
Ailresist : بلند و گسترده ، میوه ها متوسط و مناسب برای نقاط کم نور .
Amberely Cross : بلند و گسترده ، پر محصول و زود رس
Arasta : کوتاه و پرپشت ، عملکرد محصول خوب .
Bonset : متوسط ، زود رس ، مقاوم به بیماری ورتسلیوم
Harrisons , Systan Cross : کوتاه و پر پشت ، رنگ و کیفیت میوه ها خوب ، مناسب برای گلخانه های سرد .

2 _ واریته های معمولی
Alicante : بلند و گسترده ، زودرس ، کیفیت میوه ها خوب
Ailsa craig : بلند و گسترده ، میوه ها دارای شکل خوب و اندازه متوسط
Best of all : بلند و گسترده کیفیت میوه ها خوب ، پر محصول .
Market king : بلند و گسترده ، داخل گلخانه یا هوای آزاد ، عملکرد محصول خوب .
3 _ واریته های زرد رنگ
Golden dawn : زودرس ، اندازه میوه ها متوسط
Mild – day Sun : اندازه میوه ها متوسط ، دارای رشد خوب در هوای آزاد
شرایط لازم برای پرورش گوجه فرنگی در گلخانه

حرارت
حرارت یکی از عوامل مهم در پرورش گوجه فرنگی است . برای تهیه نشاء گوجه فرنگی گلخانه هایی که دارای حرارت یکنواختی بین 18 تا 20 درجه سانتیگراد باشد نتیجه مطلوبی داشته و از این مرجله به بعد حرارت بین 16 تا 18 درجه سانتیگراد در روز و 12 تا 14 درجه سانتیگراد در شب برای گیاه مناسب شناخته شده است .
لازم به ذکر است که در روزهای آفتابی حرارت گلخانه به 21 تا 24 درجه سانتیگراد افزایش پیدا می کند ضمنا با نزدیک شدن شب باید درجه حرارت به سرعت کاهش و با شروع روز سریعا افزایش داده شود . این مطلب بیانگر این است که حرارت گلخانه به نور بستگی دارد و باید حرارت و نور تواما کنترل شود . نامنظم بودن حرارت اثراتی بر روی بوته های گوجه فرنگی و عملکرد محصول می گذارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود .
- چنانچه در طول روز حرارت زیاد و در شب کم شود در رشد نباتات اختلالی ایجاد می شود . علت این امر این است که غذای ساخته شده توسط برگها در هوای گرم روز اگر در شب حرارات کم باشد نمی تواند کاملا مورد استفاده قرار گیرد که نتیجتا برگها پیچش پیدا کرده ، گیاه کوتاه و میوه ها شکاف خورده و کوچک می شوند .
- در صورتیکه حرارت در شب زیاد باشد گیاهان ضعیف و دراز و باریک شده و میوه ها ریز می شوند .
- اگر بوته گوجه فرنگی شبانه روز در حرارتهای پایین نگهداری شود دارای رشد بطءی تری بوده در حالیکه پرورش آن در حرارتهای زیاد در طول شبانه روز رشد آنها را تسریع کرده و معمولا تولید میوه های زودرس و کوچک می نماید . هر چند در مجموع عملکرد محول در واحد سطح بیشتر نخواهد بود .
به طور کلی حرارتهای خیلی بالا سریع تر از حرارتهای پایین تر از حد مطلوب موجب مرگ گیاه خواهد شد . لازم به یادآوری است که حرارت محیط کشتی که در آن گیاه پرورش می یابد در عمق 10 تا 15 سانتی متری نباید از 15 درجه سانتی گراد کمتر باشد .
نور
گوجه فرنگی احتیاج فراوانی به نور دارد بنابراین در نقاطی که زمستان و پاییز نور کافی نمی باشد باید نسبت به جهت گلخانه ، نوع پوشش و محل آن دقت کافی به عمل آید تا نیاز به استفاده از نورهای مصنوعی نباشد . کمبود نور بخصوص در ماههای زمستان باعث کاهش رشد و نمو گیاه شده ، تشکیل گل و رشد میوه را مختل می سازد . متوسط شدت نور لازم برای گوجه فرنگی 20000 لوکس معین شده است .
سرمایه گذاری در جهت تجهیز گلخانه به لامپهای فلورسنت به منظور رفع کمبود نور به ویژه در مرحله تهیه نشاء و نقاطی که دارای آب و هوای ابری می باشند ضروری است . برای نشاء های جوان ساعات روشنایی نباید بیش از 17 ساعت در شبانه روز بوده که معمولا 17 تا 21 روز تکرار می گردد
آب
گوجه فرنگی برای رشد و نمو سریع خود و همچنین به خاطر محصول زیادی که تولید می کند نیاز فراوانی به آب دارد . از علل دیگر مصرف آب زیاد در این گیاه می توان به تبخیر آب اشاره نمود زیرا در اثر تهویه که برای پایین آوردن رطوبت محیط لازم است تبخیر شدت یافته و در نتیجه نیاز گیاه به آب افزایش می یابد . کنترل دقیق مقدار و زمان آبیاری در برقراری تعادل بین رشد رویشی و زایشی گیاه و در نتیجه میزان باروری و کیفیت محصول گوجه فرنگی موثر خواهد بود . این عمل هر چند مشکل است ولی استفاده از رطوبت سنج می تواند کمکی در این راه محسوب شود .
کم یا زیاد شدن دفعات آبیاری و نامرتب بودن آن مخصوصا در اواخر دوره رشد گیاه و موقع رسیدن میوه دچار پاره ای از بیماریهای فیزیولوژی می شود . در روزهای گرم آفتابی اگر آّب کافی در اختیار گوجه فرنگی قرار نگیرد پژمرده شده و اغلب در روی برگهای فوقانی آنها لکه هایی ظاهر می شود ، به علاوه گلها به سرعت خواهند ریخت . نباتاتی که بیش از حد آبیاری می شوند برگهای قسمت پایینی آنها زرد شده که ادامه این وضعیت پوسیدگی ریشه را به دنبال خواهد داشت . آبیاری گوجه فرنگی معمولا در مواقع لزوم صورت گرفته ولی از شروع میوه و متورم شدن تا پایان دوره برداشت باید افزایش پیدا کند و خاک همیشه مرطوب نگهداری شود . چنانچه در این مرحله خاک خشک شده و یک مرتبه آبیاری شدید انجام شود باعث ترک خوردن پوست میوه ها می گردد . میزان آّب در گوجه فرنگی به مقدار زیادی استگی به وضعیت آب و هوای خارج از گلخانه دارد . روزهای گرم و آفتابی گیاه نیاز بیشتری در مقایسه با روزهای ابری دارد . همچنین مقدار آب بستگی به نوع محیط کشت داشته و در سیستمهای مختلف کاشت و پرورش گوجه فرنگی نیز متفاوت می باشد .
مطابق برخی از آزمایشات هر بوته گوجه فرنگی گلخانه ای در طول دوره رشد 65 لیتر آب مصرف می کند . بنابراین برای هر مترمربع سطخ زیر کشت حدود 300 تا 340 لیتر آب لازم است .

محیط کشت ( خاک )
یکی دیگر از عوامل مهم در پرورش گجه فرنگی گلخانه ای محیط کشت می باشد . محیط کشتی که برای این منظور فراهم می شود علاوه بر نگهداری نبات باید دارای خصوصیات زیر باشد :
تهویه در آن به خوبی انجام گیرد ، آب و مواد غذایی کافی در خود ذخیره کند ، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد ، عاری از آلودگیها بوده و بتوان آن را بدون اینکه اثر سویی روی گیاه بگذارد ضد عفونی نمود .
گوجه فرنگی را می توان داخل بسترهایی در خاک کف گلخانه کشت نمود . خاکی که برای این منظور استفاده می شود باید پوک ، قوی و بافت آن شنی یا شنی لومی بوده و زهکشی در آن بخوبی انجام گیرد . علاوه بر خاک محیط کشت های دیگری که در پرورش گوجه فرنگی گلخانه ای استفاده می شود عبارتند از :
محیط کشت ( خاک )
یکی دیگر از عوامل مهم در پرورش گجه فرنگی گلخانه ای محیط کشت می باشد . محیط کشتی که برای این منظور فراهم می شود علاوه بر نگهداری نبات باید دارای خصوصیات زیر باشد :
تهویه در آن به خوبی انجام گیرد ، آب و مواد غذایی کافی در خود ذخیره کند ، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد ، عاری از آلودگیها بوده و بتوان آن را بدون اینکه اثر سویی روی گیاه بگذارد ضد عفونی نمود .
گوجه فرنگی را می توان داخل بسترهایی در خاک کف گلخانه کشت نمود . خاکی که برای این منظور استفاده می شود باید پوک ، قوی و بافت آن شنی یا شنی لومی بوده و زهکشی در آن بخوبی انجام گیرد . علاوه بر خاک محیط کشت های دیگری که در پرورش گوجه فرنگی گلخانه ای استفاده می شود عبارتند از :
1 _ محیط کشت بذر
از آنجا که پس از جوانه زدن بذر ، بوته های گوجه فرنگی در گلدانهای دیگری نشاء می شوند لذا برای کشت بذر به مواد غذایی چندانی احتیاج نیست . در این رابطه فرمول 1 برای تهیه محیط کشت بذر توصیه می گردد :
فرمول 1 : لوم 2 قسمت به علاوه 1 قسمت پت به علاوه 1 قسمت ماسه که به هر پیمانه 45 گرم سوپر فسفات و 24 گرم سنگ آهک اضافه می شود .
2 _ محیط کشت نشاء
پس از جوانه زدن بذور ، نباتات جوان را در داخل گلدان و یا جعبه های مخصوص نشاء می کنند . از این مرحله به بعد گیاه حداکثر 10 تا 12 هفته و 6 تا 7 هفته و یا حتی برای محصولات دیررس زمانی کوهتاتر در گلدانها نگهداری می شوند . فرمول 2 برای محیط کشت نشاء پیشنهاد می گردد :
فرمول 2 : 7 قسمت لوم به علاوه 3 قسمت پت به علاوه 2 قسمت ماسه که به هر پیمانه 24 گرم سنگ آهک و 120 گرم کود اضافه می شود .
3 _ محیط کشت برای پرورش نبات
به منظور پرورش گوجه فرنگی در گلدان ، کیسه های پلاستیکی ، تغارهای پلاستیکی و غیره از فرمول 3 استفاده می شود .
فرمول 3 : 7 قسمت لوم به علاوه 3 قسمت پت به علاوه 2 قسمت ماسه که به هر پیمانه حدود 45 گرم سنگ آهک و 240 گرم کود اضافه می شود .
4 _ محیط کشت برای پرورش گوجه فرنگی به روش هایدروپونیک
در این روش محیط کشت را معمولا از موادی مانند پیت موس ، خاک اره و یا محلوط ورمی کولیت به نسبت مساوی از نظر حجم تهیه می نمایند . چنانچه ورمی کولیت در اختیار نبود پرلیت را می توان به نسبت 50 درصد جایگزین آن نمود . ضمنا سنگ آهک دولومیت و سنگ گچ به مقدار 6 تا 9 کیلوگرم در متر مکعب با هریک مواد فوق پیشنهاد می گردد .
خاک اره به دلیل وزن سبک ، عاری از آلودگی و سهولت در جابجایی یکی از بهترین محیط کشتهایی است که برای پرورش گوجه فرنگی در گلخانه به روش هایدروپونیک استفاده می شود . خاک اره های نرم در مقایسه با خاک اره هایی که دانه های آن درشت است ترجیح داده می شود ولی باید توجه داشت که درجه ریزی خاک اره نباید به ترتیبی باشد که در اثر آبیاری فشرده شده و مانع زهکشی گردد . علاوه بر محیط کشتهایی که در بالا اشاره شد برای پرورش گوجه فرنگی به روش هایدروپونیک از پوست صنوبر ، ماسه ، سنگریزه به قطر یک سانتی متر ، مخلوط ماسه و پیت و مخلوط خاک اره و ماسه استفاد می گردد . از آنجا که از مخلوط خاک اره و ماسه رطوبت به طور جانبی پخش می شود خاک اره به تنهایی ترجیح داده می شود .
گلخانه پرورش گوجه فرنگی
از عوامل مهمی که در پرورش گوجه فرنگی گلخانه ای باید مورد توجه قرار گیرد داشتن یک گلخانه مناسب است . تامین حرارت ، تهویه و همچنین آبرسانی در گلخانه از نکاتی می باشد که هنگام ساختن گلخانه باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد .
ساختمان گلخانه
به منظور پرورش گوجه فرنگی از انواع گلخانه ها ( پلاستیکی یا شیشه ای ) در اشکال مختلف می توان استفاده نمود . اسکلت این گلخانه ها از چوب و فلز و احتمالا قسمتی از دیوارهای آن از آجر یا سیمان ساخته می شود . گلخا نها هایی که دیواره های آنها کاملا از شیشه و یا پلاستیک انتخاب شود نفوذ حرارت و نور در روزهای آفتابی به داخل گلخانه افزایش داشته ولی بعد از غروب آفتاب حرارت بیشتری را از دست می دهند . هر چند که هزینه تامین حرارت گلخانه های تمام شیشه ای خصوصا در مناطق سردسیر سنگین می باشد ولی شاغلین این حرفه به دلیل استفاده از نور بیشتر ، از این گلخانه ها استفاده می کنند .
چنانچه در تهیه اسکلت گلخانه چوب به کار رود لازم است که از تخته های محکم استفاده کرده و آنها را با مواد شیمیایی مناسب آغشته نمود . اسکلت گلخانه بهخصوص اسکلتهای چوبی را باید به وسیله رنگهای روشنی که نور را منعکس می نمایند رنگ آمیزی کرد . برای اسکلت این گلخا نه ها که در ابعاد و اشکال مختلف ساخته می شوند می توان از لوله های فلزی توخالی و میله های گرد توپر استفاده کرد که ساده ترین آن طح نیم استوانه ای ( Quonset ) می باشد . پوشش گلخانه را علاوه بر شیشه می توان از پلی اتیلن و فایبرگلاس نیز تهیه کرد . در مناطقی که سرد است دو لایه کردن پلی اتیلن به حفظ حرارت داخل گلخانه کمک می کند . گلخا نه های پلاستیکی در مقایسه با گلخا نه های شیشه ای ، در شب حرارت کمتری را در خود نگهداری می کنند .
نکته دیگری که در ساخت این گلخانه ها باید مورد توجه قرار گیرد ارتفاع گلخانه است . گوجه فرنگی گیاهی است که اگر خوب پرورش یابد از رشد طولی قابل توجهی برخوردار خواهد بود . بنابراین در صورتیکه هدف برداشت محصول خوب باشد ، به دلیل محدود بودن سطح گلخانه باید از ارتنفاع گلخانه استفاده کرد و به همین منظور گلخانه های پرورش گوجه فرنگی را باید با ارتفاع زیاد احداث نمود .
نکاتی که در تهیه گلخانه گوجه فرنگی باید مورد توجه قرار گیرد عبارتند از :
- گلخانه طوری ساخته شود که از سقف آن قطرات آب ریزش نکند .
- تهویه در آن به خوبی انجام شود . مسئله ای که در فصل تابستان حائز اهمیت است .
- گلخانه باید دارای سیستم حرارتی مناسب باشد که حرارت مورد نیاز گوجه فرنگی تامین گردد .
- به دلیل نیاز قابل توجه گوجه فرنگی به آب ، گلخانه باید دارای آب کافی باشد .
- از نوع سیستم حرارتی استفاده شود که سرویس خدماتی مربوطه در دسترس باشد .
- محل احداث گلخانه حتی الامکان دور از سایه درختان و ساختمانها باشد . جهت ساختمان گلخانه شمالی ـ جنوبی بوده و ردیفهای کاشت نیز شمالی و جنوبی در نظر گرفته شوند .
- محل احداث گلخانه مجهز به برق باشد .
- از دیوار شمالی گلخانه که مجهز به پنکه است به فاصله حدود 5/8 متر مانعی وجود نداشته باشد .
- به منظور احداث چندین گلخانه نزدیک هم فاصله هر گلخانه حدود 5/4 متر در نظر گرفته شود .
- یکی از نکاتی که در گلخانه ها مطرح است و باید مورد توجه قرار گیرد مسئله بهداشتی بودن محیط گلخانه می باشد . معمولا پس از برداشت محصول گوجه فرنگی مازاد آن را از گلخانه خارج نموده سپس سقف ، دیواره ها ، وسائل حرارتی و تهویه ، کف گلخانه ، بسترها و گلدانها و به طور کلی تمام اشیاء موجود در گلخانه را به وسیله آب تمیز کنند . به منظور ضد عفونی گلخانه و وسایل و ادوات موجود در آن می توان از محلولهای پاک کننده شیمیایی یا محلول 1 به 25 فرمالین استفاده کرد که در اینصورت قبل از کاشت نشاء هوای گلخانه را باید کاملا تعویض نمود
تهویه
ساده ترین سیستم تهویه در گلخانه های گوجه فرنگی ، نصب پنجره می باشد که باید تعداد و اندازه آنها متناسب با حجم گلخانه بوده و در جهات مناسب دیواره های گلخانه تعبیه نمود . کانالهای پلاستیکی که در طول گلخانه از سقف آویزان شده و از یکطرف توسط پنکه هوای تازه به داخل آن هدایت می شود یکی دیگر از روشهای مناسب تهویه به شمار میرود . در این روش معمولا پنکه های تخلیه هوا باعث خارج شدن هوای گرم گلخانه شده که به جای آن هوای تازه از سوراخهای کانال پلاستیکی داخل گلخانه می گردد .
استفاده از حرارت مصنوعی در گلخانه
برای گرم کردن گلخانه منابع حرارتی مختلف مانند برق ، نفت ، گازوئیل ، چوب و آب گرم وجود دارد که بسته به هزینه از هرکدام می توان در مناطق گوناگون استفاده نمود . سیستمی که برای گرم کردن گلخانه ها در نظر گرفته می شود باید حرارت لازم را تامین کرده و از آنجا که کنترل درجه حرارت در این گلخانه ها به خصوص انواع پلاستیکی آن نیاز به دقت زیاد دارد استفاده از سیستم خودکار مناسبتر می باشد . گرم کردن گلخانه به وسیله لوله های آب گرم و یا کانالهای پلاستیکی که بین ردیفهای گوجه فرنگی قرار میگیرد ترجیح داده می شود زیرا ضمن کاهش رطوبت اطراف بوته ها ، حرارت بیشتری تولید می کند .
آبرسانی
علاوه بر آبیاری دستی به وسیله شلنگ که یک روش ساده محسوب می شود می توان از آبیاری قطره ای در گلخانه های پرورش گوجه فرنگی نیز استفاده نمود . این روش ضمن کنترل یکنواخت رطوبت خاک ، برنامه آبرسانی را سهل تر کرده و نیازمندیهای مربوط به آب و کارگر را کاهش خواهد داد . آبیاری قطره ای ممکن است انواع مختلف داشته باشد که در زیر به یک نوع آن اشاره می شود .
در این روش لوله اصلی ، آب را به داخل لوله های هدایت کننده ای که دارای سوراخهایی به قطر 035/0 اینچ می باشند رسانیده سپس توسط شلنگهای بسیار نازکی به قطر 045/0 تا 036/0 اینچ آب به داخل گلدان و یا در بستر کنار بوته ها منتقل خواهد شد . به منظور پخش یکنواخت آب باید طول لوله های هدایت کننده و قطر آن با فاصله بین سوراخها و فشار آب تناسب داشته باشد . ضمنا لوله های هدایت کننده باید طوری نصب شوند که شیب آنها به طرف بالا قرار نگیرد .
این سیستم آبیاری که برای پرورش گوجه فرنگی در گلدان بسیار مناسب می باشد نیاز به پمپهایی برای به جریان انداختن آب در لوله ها دارد که باید ظرفیت آن متناسب با تعداد لوله های هدایت کننده آب و سوراخهای آن تعیین شود .
آبیاری قطره ای در روشهای هایدروپونیک که محلول غذایی از روی بستر در اختیار گیاه قرار می گیرد مورد استفاده های فراوانی دارد .
سیستمهای مختلف کاشت و پرورش گوجه فرنگی در گلخانه
Border Culture
در صورتیکه خاک کف گلخانه خوب و عاری از آفات و بیماریها باشد این روش یکی از روشهای ایده آل محسوب می گردد . به همین دلیل برای استفاده از این روش باید قبل از ساختن گلخانه خاک مورد آزمایش قرار گیرد . از این روش فقط در چند سال اول که خاک مناسب است استفاده شده و بعد از آن به روشهای دیگر مثلا استفاده از گلدان تبدیل می گردد . برای این منظور بسترهایی در کف گلخانه تهیه نموده و آنها را توسط راهروهای سیمانی با دیواره های کوتاه از هم جدا می کنند . معمولا در این سیستم به جای گلخانه از تونلهای پلاستیکی نیز استفاده می کنند .
خاک
گوجه فرنگی برای گسترش ریشه های عمیق و قوی خود احتیاج به زمینی نرم و عمیق دارد . بنابراین گلخانه باید در محلی بنا شود که دارای خاکی نرم و قوی بوده و در آن زهکشی به خوبی انجام گیرد . از خاکهای سرد و مرطوب برای کشت گوجه فرنگی در گلخانه باید بر حذر بود . چنانچه خاک در اثر کشت مجدد مبتلا به آفات و امراض گردد باید آن را تعویض کرد که بدین منظور خاکهای زراعتی قوی که قبلا در آن گوجه فرنگی کشت نشده باشد نتیجه خوبی خواهد داشت ، استفاده کرد . همچنین می توان با ضد عفونی آفات موجود در خاک را از بین برد . گوجه فرنگی به خاکهای قوی و خوب آماده شده PH آن 5/6 باشد نیاز دارد . خاک را ابتدا شخم زده بعد از خارج کردن علفهای هرز مقداری کود حیوانی حدود 10 کیلوگرم در مترمربع و گاهی پیت موس به مقدار 6 کیلوگرم در هر مترمربع به خاک بستر اضافه می نمایند . چنانچه مقداری کمپوست به خاک گوجه فرنگی اضافه شود در عملکرد محصول بی تاثیر نخواهد بود .

منبع:alonefamrer