شب پره هندی Plodia interpunctella

( Phycitidae, Lep. )

Eng. Indian meal moth

 شب پره هندی در تمام دنیا و ایران بخصوص در نواحی جنوبی در انبارهای خرما و در قزوین در انبار های پسته و در تهران در انبارهای بادام شیوع دارد .

پروانه مزبور یکی از آفات انباری روی خشکبار ، غلات ، بذور ، حشرات خشک شده و کندوی عسل می باشد و تا کنون حدود 83 نوع ماده غذای نام برده شده که مورد تغذیه لارو این حشره قرار می گیرد .

حشره کامل شب پره ای است به طول 8 میلیمتر و عرض آن با بالهای باز 16 تا 20 میلی متر است . یک سوم بالهای جلوی از جهت از جهت قاعده به رنگ خاکستری روشن و دو سوم بقیه به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز است .

 در موقع استراحت بالها در اطراف بدن تا می شود و یک سوم بالایی آنها به شکل لکه خاکستری رنگ به نظر می رسد . و شاخک در این موقع در روی بالها تا شده است . بالهای زیری خاکستری یک دست مایل به زرد است و ریشکهای کناره آن زیاد طویل نیست .

 لارو جوان به طول 1 میلیمتر و لارو کامل به طول 14 تا 17 میلیمتر به رنگ سفید کثیف و یا صورتی کمرنگ است . سر و پشت سینه اول و پاهای اصلی به رنگ زرد مایل به قهوه ای و تمام حلقه های بدن دارای موهای بلندی است  و پاهای شکمی دارای قلابهایی می باشد .

اندازه تخمها بین 0.1 تا 3.5 میباشد . اغلب حشرات بالغ تغذیه نمی کنند و به طور متوسط 7 روز زندگی میکنند . اگر حشره ماده از شهد گلها تغذیه کند میتواند تا 14 روز زندگی کند و تا 1100 تخم بگذارد .

هر چرخه زندگی بین 18 تا 60 روز طول میکشد ، 2 تا 8 نسل در سال می تواند داشته باشد . یک ماده بالقوه‌ می تواند در کمتر از دو ماه 6750000 لارو تولید کند . حل تصور بکنی تغذیه اینها را اگر همه زنده بمانند .

لاروا خورنده های توانمندی می باشند . مرحله لاروی د ر دمای 30 درجه سانتی گراد 6 روز می تواند باشد اما در درجات پایین تر تا 28 روز طول میکشد .

بعد از پیدایش ماده ها فرمونی ترشح میکنند که باعث جدب نرها می گردد . این فرمن مهم ترین عامل در نظارت یا دیدبانی برای این حشره است .

 فرمن (Z, E)-9, 12-Tetradecadien-1-ol acetate)  به طور مصنوعی ساخته شده است و وسیله ای برای نظارت بر مذکرها میباشد 

حشرات کامل سه روز پس از پدیدار شدن جفت گیری میکنند و شبپره ماده از 40 تا 500 عدد تخم و به طور متوسط 150 عدد تخم به طور منفرد یا در دسته های 11 تا 30 عددی روی مواد خوراکی میگذارد .در شرایط مناسب تخمها پس از سه روز تفریخ می شوند و در محیطهای نا مناسب ممکن است 15 روز بعد تفریخ شوند .

 این حشره فعالیت شبانه دارد و روزها را روی مواد غذایی و دیوارهای انبار بدون فعالیت میگذراند . طول دوره لاروی بر حسب درجه حرارت محیط و نوع غذا تغییر میکند و در شرایط  مناسب 25 تا 30 روز است . اغلب دیده شده است که نشو و نمای لاروهای شبپره هندی از نظم معینی خارج نمی شود .

شب‌پره هندی روی گندم، رطوبت نسبی 5 + - 70 درصد و دمای 30 درجه سانتی‌گراد بهترین رشد و نمو را دارد و طول دوره زیستی آن کوتاه می شود .

لاروهای شب‌پره هندی روی ماده غذایی گندم رشد بیشتری دارند و برای اطمینان بیشتر از این نتیجه، یک تجزیه شیمیایی کامل از ترکیبات موجود در سه نوع ماده غذایی انجام شد و معلوم گردید که مقدار بسیاری از این ترکیبات در گندم نسبت به خرما و ذرت بیشتر است .

لاروهایی که همزمان از تخم خارج می شوند با وجود اینکه از لحاظ موقعیت محیط زیست و نوع تغذیه در شرایط کاملا برابر قرار می گیرند هر یک از رشد و نمو مشخص به خود دارد به طوری که در مدت 2 ماه بعضی به سن دوم ، برخی به سن سوم و گروهی به سن جهارم میرسند . پس از این مدت لارو پیله ابریشمی نازک تشکیل میشود و در آن شفیره می شود و پس از چهار روز تا چهار هفته حشره کامل خارج می شود . به این ترتیب این حشره در شرایت مناسب می تواند در مدت 40 روز تکامل خود را به پایان برساند و در سال 2 تا 5 نسل داشته باشد . نگه داری مواد داخل ظروف دربسته در کنترل آفت موثر است .

 استفاده از قرص فستوکسین تجویز در ضمن زنبور Bracon hebetor پارازیت لاروها می باشد که ابتدا لاروها را بیحس کرده و بعد تخمریزی می کند بطوری که خسارت شدیدی به لاروها وارد می کند .

برای امکان کنترل شب‌پره هندی توسط باکتری B.t، از فرمولاسیون‌های تجارتی با نام‌های Bactospine, Thuricide, Dipel استفاده شد. در این بخش از تحقیق، هشت غلظت مختلف از هر سوش باکتری تهیه گردید و مقدار 500 گرم از هر نوع ماده غذایی بطور جداگانه توسط غلظت‌های مختلف تهیه شده آلوده گردید و سپس به تعداد مساوی از سنین مختلف لاروهای شب‌پره هندی، روی هر یک از مواد غذایی آلوده قرار داده شد. پس از آن با نمونه‌برداری هر 24 ساعت یک بار، تعداد لاروهای مرده شمارش گردید و در جداول خاص خود یادداشت شد و نهایتا LC50 مربوط به هر فرمولاسیون، نسبت به هر یک از سنین لاروی مشخص گردید.

 نتیجه کلی این بخش نشان داد که بهترین سوش برای کنترل شب‌پره هندی، سوش Dipel است ، زیرا مقدار LC50 این سوش برای هر سن لاروی کمتر از دیگر سوش‌ها است .

 برای امکان کنترل شب‌پره هندی توسط دماهای پایین، از دماهای صفر، -5، -10 و -15 درجه سانتی‌گراد استفاده شد. در این بخش از تحقیق، هر یک از مراحل زیستی شب‌پره هندی به تعداد مشخص در دماهای مورد آزمایش قرار گرفتند و پس از آن با نمونه‌برداری هر 24 ساعت یک بار، تعداد حشراتی که در دما از بین رفته بودند شمارش گردید و در جدول خاص خود یادداشت شد و مدت زمانی که لازم است تا 50 درصد از حشرات موجود در هر دما از بین بروند تعیین گردید.

 نتیجه حاصل نشان داد که اگر یک توده آلوده به شب‌پره هندی که شامل تمام مراحل زیستی است ، به مدت 1/5-2 ساعت در -15 درجه سانتی‌گراد قرار گیرد، مراحل مختلف شب‌پره هندی از بین خواهند رفت

منبع:سبزینه