تخمین دبی به صورت صحرایی

تخمین دبی به صورت صحرایی به دو صورت معمول می باشد که ساده ترین روش برآورد و در عین حال دقیق می باشد

لوله افقی

در روش اول که لوله به صورت افقی قرار دارد (به شکل زیر) طول پرتاب آب (x)  در حالتی که سقوطی معادل y=30cm را طی کرده با خط کش اندازه گیری می شود. سپس با توجه به قطر اسمی لوله (به اینچ) و داشتتن x به جدول زیر رجوع کرده و میزات دبی برآوردی را بر حسب لیتر در دقیقه بدست می آوریم.

جدول تخمین دبی (لیتر در دقیقه)   در حالتی که لوله به صورت افقی قرار دارد:

فاصله x به سانتیمتر زمانی که y برابر با 30 سانتیمتر می باشد											قطر لوله اینچ
80	75	70	65	60	55	50	45	40	35	30
424	397	371	344	318	291	265	238	212	185	159	2
606	568	530	492	454	416	379	341	303	265	227	2.5
931	874	818	757	700	640	583	526	466	409	352	3
1609	1506	1408	1306	1204	1105	1007	905	802	704	602	4
2528	2373	2214	2055	1896	1737	1578	1423	1264	1105	946	5
3641	3414	3187	2960	2733	2506	2279	2051	1824	1597	1370	6
6340	5942	5545	5148	4750	4353	3963	3565	3168	2771	2373	8
9917	9292	8668	8062	7438	6813	6188	5583	4958	4334	3709	10
14288	13399	12491	11601	10712	9822	8933	8043	7154	6245	5356	12

لوله عمودی

در این حالت زمانی که لوله به صورت عمودی واقع شده، با در نظر داشتن قطر اسمی

لوله آب (به اینچ) و همچنین میزان ارتفاع فواره آب (H) به سانتیمتر می توان با استفاده از جدول زیر دبی لوله را بر حسب لیتر در دقیقه تخمین زد:

جدول تخمین دبی (لیتر در دقیقه)   در حالتی که لوله به صورت عمودی قرار دارد:

ارتفاع فواره آب به سانتیمتر هنگامی که لوله به صورت عمودی قرار دارد										قطر لوله اینچ
30	25	20	17.5	15	13.75	12.5	11.25	10	7.5
310	280	246	231	212	201	189	178	167	155	2
670	606	534	500	454	431	413	390	363	337	3
1132	1018	908	840	776	738	700	659	617	572	4
2650	2403	2120	1968	1817	1722	1628	1533	1431	1321	6
4807	4353	3861	3577	3285	3107	2937	2763	2589	2358	8
7608	6964	6207	5791	5356	5110	4845	4542	4220	3993	10

نکاتی از طراحی سیستمهای آبیاری

-        نفوذ پذیری خاک

هنگام طراحی سیستم آبیاری یکی از نکات بسیار مهمی که می بایست در انتخاب نوع آبپاش و نازل مربوطه به آن توجه داشت نفوذ پذیری خاک و نحوه انطباق آن با آبپاشهای و نازلهای موجود است. در واقع میزان دبی خروجی مجاز آبپاشها و یا به عبارتی میزان بارش سیستم آبیاری در مساحت مورد نظر می بایست حداکثر برابر با میزان نفوذ پذیری خاک محل بوده تا بدین ترتیب از پیدایش رواناب و مانداب در فضای سبز جلوگیری بعمل آید. در جدول زیر میزان نفوذ پذیری خاکهای مختلف نشان داده شده است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد:

حداکثر نفوذ پذیری  =  حداکتر میزان بارش سیستم آبیاریmm/h								بافت خاک
شیب +12%		شیب 8-12%		شیب 5-8%		شیب 0-5%
پوشش متوسط	پوشش کامل	پوشش متوسط	پوشش کامل	پوشش متوسط	پوشش کامل	پوشش متوسط	پوشش کامل
12.5	25	25	37.5	37.5	50	50	50	خاک بسیار سبک شنی/ماسه ای
10	18.75	18.75	25	25	31.25	37.5	43.75	خاک ماسه ای بر روی بافت سنگین
10	18.75	15	25	20	31.25	25	43.75	خاک یکنواخت ماسه ای / لومی
7.5	12.5	10	18.75	12.5	25	18.75	31.25	خاک ماسه ای لومی بر روی بافت سنگین
5	10	7.5	15	10	20	12.5	25	خاک یکنواخت سیلتی لومی
2.5	7.5	3.75	10	6.25	12.5	7.5	15	خاک  سیلتی لومی بر روی بافت سنگین
1.5	2.5	2	3	2.5	3.75	3.75	5	خاک سنگین رسی یا رسی لومی

 ^*  The Max. PR values listed are as suggested by the United States Department of Agriculture

-        کاربرد:

پس از مشخص شدن حداکثر میزان نفوذ پذیری خاک محل با استفاده از محاسبات تعیین میزان بارش آبپاشها با توجه به نوع آرایش،  دبی مجاز آبپاش جهت کارکرد در محل مورد نظر مشخص و در نتیجه نازل مناسب جهت آن دبی انتخاب می گردد :

Q(m³/s)=PR(mm/h)*A(m²)/1000

که در آن:

Q         دبی خروجی از آبپاش با زاویه 360 درجه

P.R.     میزان بارندگی ناشی از آبیاری

A          مساحت تحت آبیاری توسط آبپاش

پس از مشخص شدن دبی مجاز هر آبپاش می توان نوع آبپاش را بهمراه نازل مناسب جهت آبیاری مورد نظر انتخاب نم