آفات مهم درختان خرما

سپردار سفید خرما
Parlatoria blanchardi

(Hom.: Diaspididae)

این آفت به نخل زینتی و درختان خرمای جوان مخصوصاً درختانی که در کنار نهرها و جاهای مرطوب باشند و همچنین پاجوش‌ها خسارت می‌زند. سپردار معمولی خرما به برگ، ساقه و شاخه‌های اصلی و میوه حمله می‌کند. برگهای مبتلا پژمرده و زرد شده درخت ضعیف گشته و در مقدار محصول، کاهش محسوسی پیدا می‌گردد.

زیست‌شناسی
زمستان را به صورت حشره ماده نابالغ گذرانده و در بهار با مساعد شدن آب و هوا ماده‌ها بالغ و شروع به تخمگذاری می‌نمایند. پوره‌ها در اواسط بهار ظاهر می‌شوند و شروع به تغذیه از شیره گیاهی می‌کنند. پوره‌ها معمولاً به سمت قسمت‌های مرکزی نخل حتی در روی برهای خیلی جوان که هنوز باز نشده‌اند تمایل بیشتری دارند. به علاوه میوه‌های نارس که در سایه باشند بیشتر مورد حمله قرار می‌گیرند. تک درخت‌هایی که در فضاهای باز وجود دارند و در معرض نور شدید می‌باشند، کمتر مورد حمله قرار می‌گیرند. سه نسل کامل و یک نسل ناقص در سال دارد.

کنترل:
1ـ هرس سالیانه شاخه‌های پایین درخت و سوزاندن آنها

2ـ دشمنان طبیعی

پرداتور Pharoseymnus ovoideus (Col.: Coccinellidae)

پرداتور Chilocorus bipustulatus (Col.: Coccinellidae)

پرداتور Cybocephalus palmarum (Col.: Nitidulidae)

پرداتور Aphytis mytilaspidis (Hym.: Aphelinidae)

کنترل شیمیایی:

1. دیازینون EC60% و 1.5- 1 لیتر در هکتار در اردیبهشت.

2. مالاتیون EC57% و 3- 2.5 لیتر زمان: آبان و آذر

3. روغن پاشی 3% زمستانه

---

زنجره خرما
Ommatissus binotatus

(Hom: Fulgoroidea)

زنجره خرما علاوه بر نخلهای خرما به نخلهای زینتی نیز صدمه وارد می‌کنند. حمله آن با ترشح فراوان عسلک همراه است. به همین لحاظ سطح برگها از قارچهای مولد دوده نیز پوشیده می‌شود. میوه‌های درختان آلوده کوچک، چروکیده و فاقد رشد کافی می‌باشند. درختانی که در مجاورت نهرهای آب قرار گرفته‌اند آلودگی بیشتری نشان می‌دهند.


زیست‌شناسی
این حشره زمستان را به صورت تخم در داخل نسوج برگ و ندرتاً دمبرگ گیاه میزبان سپری می‌کند. خروج پوره‌های زنجره از تخم از نیمه دوم اسفندماه شروع می‌شود و تا اوایل خردادماه سال بعد ادامه پیدا می‌کند. دوره نشو و نمای پوره‌ها حدود چهل و پنج روز طول می‌کشد و در این مدت 5 بار جلد عوض می‌کنند. زنجره‌های بالدار نسل زمستانه از اوایل اردیبهشت ماه به تدریج ظاهر و تا اواخر تیرماه مشاهده می‌شوند. زنجره ماده پس از جفت‌گیری با زنجره نر تخمریزی می‌نماید. این تخمها را نسل تابستانه می‌نامند. نشوونمای پوره‌های نسل تابستانه از اواسط تیرماه با باز شدن تخما آغاز و تا اواخر مهرماه به طول می‌انجامد. زنجره‌های نسل دوم یا نسل تابستانه تخمهای نسل زمستانه را تولید خواهند کرد که به همین صورت نیز زمستان را می‌گذرانند. بنابراین این حشره دو نل در سال دارد.


کنترل:
1ـ رعایت فاصله درختان بین 8 تا 10 متر

2ـ انجام هرس سبز بعد از تخمگذاری حشره

کنترل شیمیایی: همزمان با تفریخ کامل تخمها

1. فوزالن(زولن) EC35% و 3- 2 لیتر در هکتار

2. دیازینون EC60% و 2- 1.5 لیتر ،، ،،

3. کلرپیریفوس متیل EC40% و 2 در هزار (رلدان

---

کرم گرده خوار خرما (شب پره بزرگ خرما greater date moth)

Arenipses sabella

(Lep: Pyralidae)

لاروهای این آفت به گلها و خوشه‌های گل دنده نر و ماده خرما حمله می‌کنند و گاهی نیز میوه‌های جوان را مورد حمله قرار می‌دهند. در سالهای طغیانی این آفت گاهی تا 70 درصد محصول را از بین می‌برد. این آفت در نسل اول ابتدا به غلاف و برگچه‌های خرما صدمه می‌زند. پس از آن که غلاف باز شد و گلها ظاهر شدند لاروها به گلهای نر و ماده خسارت وارد می‌کنند و میوه‌های تازه تشکیل شده را می‌خورند. به علاوه در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب نواحی جنوبی کشور، قارچها و باکتریها از محل زخم‌های حاصله توسط لارو وارد خوشه و داخل میوه می‌شوند و باعث فساد آنها می‌گردند.



زیست‌شناسی
زمستان را به صورت لارو کامل در داخل دمبرگ و بند خوشه‌ها در داخل پیله می‌گذارند. در شرایط خوزستان حشرات کامل در بهار در حدود اواسط اسفندماه ظاهر می‌شوند. این زمان مصادف با ظهور خوشه‌های گل نر و ماده است ولی غلافها هنوز شکفته نشده است. پروانه‌ها پس از جفت‌گیری در انتهای غلاف‌ها و یا روی برگچه‌های خرما تخمریزی می‌کنند. این تخم‌ها به فاصله ده روز باز می‌شوند. لاروهای سن اول پس از خروج از تخم به غلافهای باز نشده حمله می‌کنند. دوره لاروی جمعاً حدود یک ماه است. پس از آن، لاروها در محل انشعاب خوشه‌ها در داخل لیف تبدیل به شفیره می‌شوند. مدت شفیرگی در بهار حدود 10 روز و حشرات کامل نسل دوم حدود اواخر اردیبهشت ماه ظاهر می‌شوند. لاروهای نسل دوم به میوه خرما حمله می‌کنند. گاهی داخل دم خوشه‌ها شده و با تغذیه از قسمت‌های میانی دم خوشه‌ها باعث شکستگی آنها می‌شوند، این خوشه‌ها در نر باد شکسته و به زمین می‌افتند.




کنترل شیمیایی:

سمپاشی هوایی توصیه نمی شود.

1. مالاتیون EC57% و 3- 2.5 لیتر در هکتار

2. دیازینون EC60% و 2- 1.5 لیتر ،، ،،

3. پیریمیفوس متیل(اکتیلیک) EC50% و 2لیتر در هکتار

---

کرم میوه‌خوار خرما

شب پره کوچک (سرخه یا خمیره (Lesser date moth

Batrachedra amydraula

(Lep: Cosmoptrigidae)

زیست‌شناسی
زمستان را به صورت لاروهای کامل درون پیله‌های سفیدرنگ در لای درزهای موجود روی درخت خرما می‌گذراند. حشرات کامل در اول بهار مصادف با باز شدن غلاف گلها ظاهر می‌شوند و اولین تخمریزی خود را روی گلها انجام می‌دهند. لاروها در این نسل به اندامهای گل صدمه می‌زنند. حشرات کامل نسل دوم اواسط خردادماه ظاهر می‌شوند و روی دم میوه‌های جوان و برگچه‌ها تخم می‌گذارند. لاروهای این نسل بلافاصله از محل دم میوه وارد می‌شوند. فعالیت لاروها با تنیدن فراوان تارهای سفید همراه است که میوه‌ها و خوشه‌ها را به هم می‌چسبانند. میوه‌های آفت زده چروکیده و قهوه‌ای مایل به قرمز هستند (سرخه یا خمیره) و مقدار زیادی از آنها قبل از رسیدن می‌ریزند. نسل سوم این آفت در اواسط تیرماه ظاهر می‌گردد و لاروهای این نسل پس از بلوغ تولید پیله نموده و زمستان گذرانی می‌نمایند.



کنترل:
1ـ بیولوژیک:

زنبور پارازیتوئید لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)

2ـ مبارزه مکانیکی

در استان سیستان و بلوچستان اهالی برای جلوگیری از آلودگی میوه‌خوار، چند روز پس از تلقیح، بوسیله الیاف حصیری خوشه‌های خرما را می‌پوشانند و پس از 30 تا 45 روز باز می‌کنند. در این مدت حشره بالغ نمی‌تواند روی خوشه و دانه‌های خرما تخمریزی نماید و در نتیجه میوه‌های خرما از ریزش و آسیب محفوظ می‌مانند.

3- کنترل شیمیایی:

سمپاشی در اوایل تشکیل میوه صورت می گیرد. سمپاشی هوایی توصیه نمی شود.

1. مالاتیون EC57% و 3- 2.5 لیتر در هکتار

2. دیازینون EC60% و 2- 1.5 لیتر ،، ،،

3. پیریمیفوس متیل(اکتیلیک) EC50% و 2لیتر در هکتار

سایت پلانت پاتولوژی