گام دوم: کاشت در زمین: برای شکل دادن فرم قارچها، دمای محیط برای 2 راز تا 2 هفته کاهشداده میشود، میزان CO2 با وارد کردن هوای تازه کاهش داده میشود و بر محیط نور تابانیدهمیشود. اغلب، ظروف پلاستیکی باز هستند و به اطاقک رشد منتقل میشوند.
گام سوم: تولید میوه: ظرف پلاستیکی که اینک دانهها در آن در حال رشدان، در اطاقک رشد،در دمایی پایین (63 فارنهایت برای بیشتر قارچها، دمای میانگین مناسبی است) و نیز رطوبتنسبی بالا 85 - 95%) قرار داده میشود. اگر چه، قارچ دکمهای سفید معمولی نیازی به تامینتابش نور ندارد، تمامی اشکال دیگر قارچها که در این جا مورد بررسی قرار میگیرند، برای رشددرست نیاز به نور دارند. برای بیشتر قارچهای مرغوب، ظرف پلاستیکی را میتوان پس از فرآیندبذرپاشی، از رویهی خاک اره جدا کرد. در تولید قارچهای Oyster Lions mane, سوراخهاییدر ظرف پلاستیکیی بوجود میآورند و قارچها اجازه مییابند تا از میان این سوراخها رشد کنند.در تولید قارچ shiitake، ظرف پلاستیکی، معمولاً به طور کامل برداشته میشود چرا که این نوعقارچ، پوستهای سخت بر سطح خاک اره میسازد.
آیا تجهیزات ویژهای برای رشد دادن قارچ لازم است؟
اگر چه، فرآیند بذرپاشی در هر اطاق پاکیزهای با دمایی کنترل شده و هوایی تازه، قابل انجاماست، اما تکنیکهای استریل برای کشت موفقیتآمیز بسیاری از قارچها، مطلقاً ضروری است.بیشتر روشها شامل: یک سکوی آزمایشگاهی پاکیزه، (ضد عفونی شده توسط 35% لیسول،10% سفید کننده یا 70% اتیل الکل). دستان شسته شده (شسته شده توسط صابون و ریختنالکل)؛ لباسهای تمیز؛ و هوای پاکیزه با این که فیلترهای HEPA کاملاً در محیط کاری شماضروری نیستند، (ذرات با اندازهی ـ 0.3 میکرون با 99% بازده از محیط زدوده میشوند و تنها 1ذره از 10.000 ذره در آن اندازه، از ----- عبور میکند) بسیاری از پرورش دهندگان قارچ، دستکم، یک عدد از این فیلترها را مورد استفاده قرار میدهند. توجه کنید که هوای پاکیزه بدون فیلتر،حاوی 200.000 ذرهی غبار در هر فوت مکعب است و در مناطق شهری این میزان، به 10 برابرافزایش مییابد.
اطاقک رشد نیازمند شرایطی ویژه است. بعلاوه وسایل خنک کننده( 65 تا 63 فارنهایت)رطوبت میبایست در حدود 95% (یا حتی در برخی شرایط؛ بیشتر) حفظ شود و نیز وسایلیبرای به حرکت درآوردن هوای راکد حرکت شدید هوا، حتی در محیطی با رطوبت بالا، باعثخشک شدن سطح زیر کشت میشود و میتواند به کلاهکهای حساس، آسیب رساند. بوجودآوردن محیطی بسیار مرطوب برای پرورش قارچ نیز شاید عامل محدودیت پرورش خانگی اینمحصول باشد. آکواریومها، چادرهای پلاستیکی، یخدانها و با منفذهای سلوفوی و...مخزنهای مفید رطوبتی هستند که برای پرورش قارچ مورد استفاده قرار میگیرند. یک راه برایمرطوب کردن یک مخزن این است که جریانی از هوا را (توسط یک پمپ هوای آکواریوم ساختهشده از سنگ متخلخل) بر سطحی از آب نسبتاً گرم و زائده شود رطوبت زاهای گوناگونی توسطپرورش دهندگان خانگی قارچ مورد استفاده قرار میگیرد.
قارچ (Agrocybe Aegerita) Black Poplar
این قارچ نسبتاً در شرایط آسانی رشد میکند اما محصول آن عموماً کم است. از آنجا کهکلاهکها نسبت به خشکی بسیار حساسند، لایهای از کود مرطوب خزه پوستهی خرد شدهیصدف (به نسبت حجمی به ترتیب 9 به 1) بر روی هر ردیف ریخته میشود: این امر میتواندباعث افزایش محصول شود.
قارچ دکمهای معمولی
قارچ سفید دکمهای و گونههای متعدد آن، (Portobelini , Portobello, Crinmini) برلایههای کود میرویند. ماشوره، به تنهایی یا به همراه کود فضلهی اسب، مواد اولیهی کود موردنیاز است و عوامل ساختاری و شیمیایی لازم را فراهم میکند. ماشوره، با نیتروژن غنی شده استنیتروژن در حالت مواد زائد گوناگون کشاورزی همچون تخم پنبه و فضلهی مرغ به کود اضافهمیشود. در خلال تولید کود، کیفیات فیزیکی ویژهای (تراوایی هوا و آب که موجب نگهداریفوائد آنان میشود) و خصوصیات شیمیایی (در دسترس بودن مواد مغذی برای قارچ و دستنیافتن ارگانیسمهای رقیب به آن مواد) به عنوان فاکتوری ارگانیک پدید میآیند و مصرفمیشوند و در این میان حرارت به مدد تولید میکروارگانیسمها تولید میشود دمای مورد نیاز برایاین فرآیندها توسط تودهای از ماشوره در اندازهای معین تامین میشود. اطاقکهای خاصی دما،رطوبت و هوای تازهی کنترل شده، همگی برای فراهم آوردن شرایط صحیح پاستوریزه کردنلازماند و نیز برای شرایط پایان فرآیندهای تولید کود مگر در حالتی که کود از پیش مهیا باشد،روند پرورش قارچ دکمهای سفید بسیار تکنیکی و عموماً در وادی تخصص پرورش دهندگانتفریحی یا خردهپاست.
قارچ Enoki یا قارچ سوزن طلایی( (Flammulina Velutipe
این قارچ، بر روی لایهای استاندارد خاک اره میروید و میتوان آن را در محفظههای متعددی،از آن جمله: ظرف در بستهی فیلتردار، پرورش داد. از نقطه نظر اقتصادی، قارچ Enoki را معمولاًدر شیشههای دهان گشاد، بسیار شبیه ظرفهای مربا، پرورش میدهند. پس از آنکه کاشت آنهاانجام شد، قارچ در تاریکی و در محیطی سرد، با روکشهایی بر روی شیشهی محتوی، برایافزایش میزان CO2، میروید. این قارچ تقریباً کلاهک ندارد و حلقه حلقه است. قارچ Enokiنسبتاً سریع میروید.
قارچ Maitake یا مرغ درختان (Grifola frondosa)
Nameko از محبوبترین قارچها در ژاپن است. این قارچ بر لایهای خاک ارهی استاندارد، درظروف در بستهی فیلتردار میروید. برای رویش بذر، محفظه را باید از رطوبت بسیار بالا با مِهاندک، محافظت کرد.
قارچ یال شیر (Hericiam Erinaceas)
این قارچ خوراکی، که مزهای همچون گوشت خرچنگ دارد، بر لایهی خاک ارهی استانداردمیروید. برخلاف بسیاری از قارچها، این قارچ دارای پرههای حاوی هاگ نیست؛ در عوض،هاگهای آن توسط دندانههایی که همچون تندیلهای ظریفی از زیر آن آویزان هستند، تولیدمیشود.
قارچ صدف صورتی (انواع Pleurotus)
قارچ صدف صورتی، راحتترین قارچ خوردنی برای پرورش دادن است. انواع گوناگون قارچصدفی را میتوان برمنابع گوناگون سلولز (که شامل ترکیبات قهوه باشد) روزنامه و پوستهی غلاتپرورش داد. خاک ارهی استاندارد نیز، سطح کشت مناسبی برای رویانیدن این قارچ است. شایدبهترین خاک مورد استفاده برای کشت این قارچ، برای پرورش دهندگان آماتور، پوستهی خردشدهی گندم باشد، که با قرار دادن به مدت یک ساعت در زیر آب با دمای 165F درجه(فارنهایت) پاستوریزه شده است. ظرفهای در بستهی پلاستیکی که با خاک اره پر شدهاند و باگرده و بذر آغشته شدهاند نیز معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند. در مزارع بزرگ و وسیع، ظروفپلاستیکی بذر طویلی از سقف آویزان هستند. سوراخهایی، به منظور مبادلهی هوا و نیز رشدقارچها از میان آنها، روز ظروف تعبیه شده است.
بذرافشانی را میتوان بدون فیلترهای مخصوص انجام داد چرا که قارچهای گونهیPleurotus بسیار سریع رشد میکنند و بیشتر ارگانیسمهای موجود در خاک اره را در این رقابت،از میان میبرند.
قارچ Reishi یا قارچ جاودانگی(Ganoderma lucidum)
این قارچ سفتتر از آن است که بتوان آن را تناول کرد اما به دلیل شهرتش در دارا بودن فوائددارویی، در چای از آن استفاده میشود. این قارچ بر رویهی خاک اره رشد میکند و در مخازنگوناگونی نیز قابل پرورش است؛ از جمله محفظهی سرپوشیدهی ----- دار.
قارچ ShittaRe یا قارچ بلوط سیاه( (Lentinula edodes
قارچ Shittake نسبتاً در شرایط آسانی میروید و یکی از محبوبترین قارچها در ایالاتمتحدهی امریکا است. امروزه، پرورش دهندگان قارچ در ایالات متحده، سالانه بیش از 5 میلیونپوند از این قارچ را تولید میکنند. به مانند بسیاری دیگر از قارچهای مرغوب، Shittake درمخازن سربستهی پلاستیکی بر روی لایههای خاک اره میروید (در محیطهایی مرطوب ترز ازایالت کالیفرنیا، این قارچ در محیطهای طبیعی نیز میروید.) نژادهای گوناگون این قارچ،زمانهای متفاوتی ریا در امر جوانه زدن به خود اختصاص میدهند. برخی این مدت حدود 45روز است در حالیکه بعضی دیگر برای تکمیل عمل به 100 روز احتیاج دارند. پس از این مدتظرف پلاستیکی برداشته میشود و قالبها به اطاقک رشد منتقل میشوند؛ (با دمایی در حدود63F فارنهایت و رطوبتی در حدود 75 - 90%) پس از برداشت محصول، قالبها، را میتوانبرای عمل رشد دیگری آماده کرد. برای این منظور قالبها را آنقدر در آب خیس میدهند تا اینکهآن قالب به وزن اولیهی خود باز گردد.
چگونه میتوان یک قارچ سمی را بازشناخت؟
هرگز هیچ قارچی را نخورید مگر اینکه مطلقاً از نوع آن مطمئن شده باشید. داستانهایی کهعوام در مورد آزمایش کردن قارچها، برای دریافت اینکه آیا سمی هستند یا نه، البته بیفایدهاند.قارچهای سمی به خاطر تجربهی اشخاصی بداقبال شناخته شاند. خوردن قارچهای وحشیمیتواند خطرناک باشد
روش تهیه کمپوست قارچ دکمه ای
کمپوست سازی در دو فاز انجام می گیرد فاز I معروف به فاز تخمیر و فاز Ii معروف به فاز پاستوریزاسیون می باشد.
فاز I :
برای تهیه کمپوست فرمولهای متفاوتی وجود دارد که با توجه به مواد موجود در هر محیط تعیین می شود اما از فرمول زیر می توان در هر محدوده با کمی تغییرات استفاده کرد:
1) کلش گندم 6000 کیلوگرم (محیط اصلی )
2) کود مرغی 3500 کیلوگرم ( مکملها )
3) ملاس 100 کیلوگرم ( مواد غذایی کنستانتره )
4) اوره 100 کیلوگرم ( مواد شیمیایی )
5) گچ هیدراته 400 کیلوگرم (مواد معدنی )
خیساندن:
ابتدا کلش گندم را باید کاملا با آب خیس نمود برای این کار بسته های کلش را از هم باز می کنند و بر روی یک بستری که بتون که دارای زه کش می باشد می ریزند با شلنگ روی آن اب می پاشند و آب خارج شده از زه کش را دوباره روی آن پمپ می کنند (آب کثیف) در ابتدا کلش به سختی آب جذب می کند به ازای هر تن کلش حدود 5000 لیتر آب لازم داریم.
مخلوط کردن:
تمام مواد به جزء گچ را کاملا باهم مخلوط می کنیم و آن را بر روی روی یک بستری که بتون که دارای زه کش می باشد به صورت زیر به اصطلاح قالب می زنیم ( طول بستگی به مقدار کمپوست دارد) :
در تابستان، بهار و پاییز : ارتفاع: 1.2 متر عرض: 1.2 متر
در زمستان: ارتفاع:1.5 متر، عرض: 1.5 متر
به ترتیب زیر این مرحله به اتمام می رسد:
1) روز اول : مخلوط و انباشت کردن
2) روز چهارم : اولین برگرداندن
3) روز هشتم : دومین برگرداندن
4) روز دوازدهم : سومین برگرداندن
5) روز شانزدهم : چهارمین برگرداندن
6) روز بیستم : شروع فاز Ii
در برگردان سوم و چهارم گچ را نیز اضافه می کنیم
فاز Ii
در این مرحله کمپوست اماده شده در فاز I وارد تونلی که تمام شرایط تحت کنترل است به منظور پاستوریزاسیون (کشتن کلیه میکروارگانیسمهای بیماریزا ) و کاندیشن یا همان شیرین کردن ( حذف آمونیاک و تبدیل آن به نیترات ) می شود.
در این مرحله در ابتدا دما را به 60 درجه سانتیگراد به مدت 8 ساعت می رسانند سپس دما را تا 52 درجه سانتیگراد پایین می آورند و برای شیرین کردن به مدت 7 روز دیگر در این دما می ماند. پس از رسیدن به دمای محیط آن را بذر زنی می کنند.
نکات:
1) کمپوست آماده شده باید بوی علف تازه چیده شده بدهد و هرگز اثری از آمونیاک در آن نباشد.
2) هر کلش باید ترد باشد و هرگز سفت نباشد.
3) رطوبت کمپوست را باید با دست اندازه گرفت برای این کار کمی کمپوست را در مشت می فشاریم اگر یکی دو قطره آب از آن چکید رطوبت آن مناسب است و اگر شرشر ریخت رطوبت زیاد است وباید رطوبت آن را تبخیر کرد و اگر اصلا نریخت باید به آن رطوبت اضافه نمود.
4) کمپوست نباید دست را کثیف کند.
نوشته مهندس علی یزدانی