رویان

بزرگترین مجله کشاورزی اینترنتی

رویان

بزرگترین مجله کشاورزی اینترنتی

یافته های نو درمورد بهنژادی چغندر قند

دست آوردهای جدید : 

 بخش به نژادی طی 4-3 سال گذشته یعنی از سال 1380 به بعد توانسته است تعداد 5 رقم هیبرید منوژرم را اصلاح و در دسترس زارعین کشور قرار دهد. این ارقام عبارتند از:

الف)   رقم رسول 

ب)      رقم شیرین

ج)      رقم 436

د)       رقم 7112

ه)       رقم زرقان

   معرفی ارقام جدید چغندرقند

از سال 1373، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند جهت افزایش کمی و کیفی و مقاومت به امراض در ارقام چغندرقند منوژرم، به‌نژادی ارقام هیبرید را در دستور کار خود قرار داد. در سایه تلاش محققان مؤسسه در سال جاری دو رقم جدید به مجموع ارقام منوژرم هیبرید داخلی چغندرقند افزوده شد:

الف. رقم تریپلوئید « جلگه» : تلاقی بین رگهﻫای 7112 و 261 به‌عنوان یک دورگ ساده ( سینگل کراس) جدید از خصوصیات بذری و محصولی خوبی برخوردار بوده‌است، از ترکیب دورگ حاصل (261 ×7112) به‌عنوان پایه مادری و والد گرده افشان (Jot18+19669)، هیبرید منوژرم جدید که یک رقم تریپلوئید است بدست آمد. از خصوصیات این رقم، تولید محصول ریشه بالا با تیپ NE است. در آزمایشﻫای سازگاری بیشترین میزان قند( حدود 19/14 تن درهکتار) را در میان ارقام تجارتی در منطقه میاندوآب تولید کرده است که نسبت به چهار رقم شاهد خارجی و داخلی برتری معنی‌داری داشته است.

 آزمایشﻫای سازگاری به مدت سه سال (1382-1380) در شش منطقه کرج، مشهد، شیراز، میاندوآب و همدان نشان داد که سازگاری این رقم در حد قابل توجهی وسیع است. رقم جلگه برای مناطقی از کشور با دوره‌رشد نسبتاً طولانی(مانند مناطق گرمسیر استان همدان، فارس و آذربایجان‌غربی) مناسب است. پیشﺑینی می‌شود سالانه 30 هزار هکتار از اراضی که دارای دوره‌رشد نسبتاً طولانی هستند، زیر کشت این رقم قرار گیرد. در این صورت، میزان صرفه‌جویی ارزی در مقایسه با ورود بذر از خارج کشور سالانه 250میلیارد ریال خواهد بود.

 ب. رقم دیپلوئید (گدوک): این رقم یک رقم دیپلوئید با پایه مادری سینگل‌کراس(7112× 436) است. این هیبرید پس از هیبرید تریپلوئید جلگه در برنامه کار به‌نژادی قرار گرفت و متعاقب آن اصلاح شد. آزمایشﻫای پایه برای تهیه این رقم از سالﻫا قبل شروع شده بود و نهایتاً پس از انجام آزمایشﻫای متعدد در خصوص کیفیت والدﻫای گرده‌افشان دیپلوئید، منجر به تولید دو والد 181 و 191 شد. هردو والد به بولتینگ و سرکوسپورا مقاومت نشان دادند و از ترکیب ( 7112× 436) به‌عنوان پایه مادری و 191+181 به‌عنوان والد گرده‌افشان، بهترین هیبرید ممکن که از لحاظ صفات مهم عملکرد ریشه، عیارقند و راندمان استحصال نسبت به شاهد برتری دارد، حاصل شد. آزمایشﻫای سازگاری این رقم در مناطق مختلف کرج، مشهد، شیراز، میاندوآب، اصفهان و بردسیر کرمان نشان داد که متوسط عملکرد این هیبرید 21/63 تن در هکتار ریشه و 42/10 تن قند در هکتار است. رقم گدوک از نظر تیپ جزء ارقام نرمال قند (NE) محسوب می‌شود. زراعت این رقم در مناطق معتدل نسبتاً سرد استانﻫای فارس، اصفهان، همدان، آذربایجان‌غربی، کرمان و خراسان و به‌ویژه برای کشت در همدان، بردسیر کرمان و مشهد قابل‌توصیه است. پیشﺑینی می‌شود که این رقم حدود 15 هزار هکتار از اراضی سطح زیرکشت چغندرقند در مناطق معتدل سرد را به‌خود اختصاص دهد که در این‌صورت، میزان صرفه‌جویی  ارزی در مقایسه با ورود بذر از خارج کشور سالانه 260 میلیارد ریال خواهد بود.

 

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم تریپلوئید مقاوم به بولتینگ و متحمل به بولتینگ و  سرکوسپورا(رسول)

مقدمه :نتایج تحقیقات نشان داد که د ر جنوب کشور ( استان خوزستان )تولیـد چغندرقند به دلیل کاهش هزینه تولید آن د رمقایسه با مناطق کشت بهاره از اهمیت خاصی برخوردار است . از مشکلات بهنژادی تولید چغندرقند در خوزستان بولتینگ و بیمـــاری سرکوسپوراست . بر این اساس د رسال 1373 تحقیقـات بهنژادی در جهت تهیه ارقام مقاوم به بولتینگ و سرکوسپورا شروع شد و درتهیه نرعقیم های مقـــاوم به بولتینگ و متحمل به سرکوسپورا و هچنین تتراپلوئید های مطلوب منطقه شروع گردید. در سال 1377 هیبریدهای تریپلوئید براساس نرعقیم های سینگل کراس در خوزستان و در سطح وسیع کشت شد. در سال 1378 نیز درمناطق مختلف در آزمایشات ترویجــــی شرکت نمودند و براین اساس دو رقم تریپلوئید مقاوم به بولتینگ و متحمل به سرکوسپورا شناسائی و معرفی گردید. از یکی از این ارقام در ســــال 1379 حدود 60-50 هزار یونیت بذر منوژرم تولید خواهد شد.

مشخصات رقم : یک رقم تریپلوئید است که تتراپلوئید آن ( 19669+jot18) و پایه نر عقیم آن 261×231IRI می باشد. تیپ آن نرمال ( N) است . سطح سبز آن بسیار یکنواخت می باشد. کیفیت آن در حد بالائی است . این رقم در آزمایشات ترویجی حدود 85 تن ریشه و 11 تن قند د رهکتار تولید نموده است . در سال زراعی 1378 د رمناطق کشت بهاره در سطح 17 هکتار حدود 3/64 تن در هکتار ریشه با عیار قند 5/14% و حدود 323/9 تن قند تولید نموده است . در سایر مناطق نیز از 45 تن تا 85 تن در هکتار ریشه تولید نموده است .

رقم تریپلوئید چغندرقند مقاوم به بولتینگ و متحمل به سرکوسپورا

توصیه های زراعی : رقم تریپلوئید منوژرم مذکور که در دست نام گذ اری است از تیپ NE می باشد و برای مناطــق که دوره رشد نسبتـا" طولانی دارند توصیه می شود. در شرایط خوزستان و مغان از برتری نسبــی نسبت به ارقام شاهد برخوردار است . توصیـــه های کودی آن براساس برآورد اداره خاکشناسی محل کاشت قابل پیش بینی خواهد بود. زمان کاشت آن در نیمه دوم شهریور و زمان برداشت آن اول خرداد توصیه میشود.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقنددیپلوئید منوژرم هیبرید شیرین

مقدمه : برنامه بهنژادی این رقم از سـال 1373 شـروع شده است و گرده افشانهای مختلف دیپلوئید در مناطق کشت بهاره و پا ئیزه برای صفات مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتــه اند. در مناطق کشت پائیزه صفات کمی و کیفی از جمله عملکرد ریشه ، عیارقند و خلوص شربـت و همچنین مقاومت به بولتینگ و سرکوسپورا برای والدین پدری و مادری این رقم تعیین گردید . کلیه صفات مذکور این رقم همراه با شاهد به دقت مورد ارزیابی قرار گرفت .

مشخصات رقم : این رقم از تیپ قندی (Z) است که جدیدا معرفی شده است .در آزمایشات سازگاری نشان داده که عیارقند و خلوص شربت بسیار بالاست . مقاومت به بولتینگ ان بسیار زیاد است ولی به بیماری سرکوسپورا  تا حدودی مقاوم است . دوره رشد آن 170-160 روزاست .

رقم چغندرقند دیپلوئید هیبرید منوژرم 231 * 261 * 226

توصیه های زراعی : أین رقم برای مناطق سرد سیر و معتدل سرد توصیه می شود. و در منطقه دزفول بایستی بصورت کرپه کشت شود لذا بایستی در مناطق پائیزه  آبانماه کشت شود و برداشت آن بهتر است در نیمه دوم اردیبهشت ماه انجام بگیرد . تاخیر کشت آن به دلیل فرار از بیمـــاری سرکوسپورا بوده و دوره رشد را کوتاه می نماید. در مناطق سردسیر به محض برطرف شدن دوره سرما بایستی زودتر اقدام به کشت آن گردد.

عنوان یافته تحقیقاتی : تهیه منابع مقاومت به بولتینگ در رگه های منوژرم چغندرقند

مقدمه : در ایران اصلاح و تولید بذر منوژرم و تک جوانه چغندرقند از سال 1336 شروع شده است. شادروان مهندس قره باغی در سال 1335 در مسافرت به آمریکا مقداری از بذر منوژرم ژنتیکی که توسط آقای ساویتسکی تهیه شده بود به ایران آورد و این بذر مبنای بررسی های تهیه و اصلاح بذر منوژرم در کشور می باشد. با وجود دو کارخانه قند در استان خوزستان و وجود امکان کشت مکانیزه در حوزه عمل کارخانه های قند اهواز و دزفول مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اصلاح ارقام منوژرم مقاوم به بولت (ساقه روی) را در برنامه تحقیقات به نژادی خود قرار داد. با ارزیابی رگه های منوژرم تولیدی در منطقه صفی آباد و دست یابی به رگه های مقاوم به ساقه روی نسبت به انجام مقایسه عملکرد آنها اقدام شده است.

شرح یافته و توصیه های کاربردی : از رگه های منوژرم تولید شده در ستاد مؤسسه هر سال براساس نتایج بدست آمده از ارزیابی رگه ها به منظور تعیین مقاومت به بولت(ساقه روی) و پس از ازدیاد آنها در کرج در شرایط کاملاً ایزوله در قطعات مجزا شده توسط اسکرینهای پارچه ای جهت انجام آزمایشات مقاسه محصولی به مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد ارسال گردیده است از نتایج حاصله از آزمایشات معلوم گردیده است که :

رگه های منوژرم دیپلوئید 72-21591 ، 67-16581 ، 67-16583 ، 72-21587 ، 72-21588 و 72-21589 با عملکردهای بالا و عیارقند خوب و نیز مقاومت به بولت (ساقه روی) می باشند.

اهمیت اقتصادی افته : هرسال بذور منوژرم مورد نیاز کارخانه قند دزفول از خارج از کشور تهیه می شود که مستلزم پرداخت هزینه های ارزی گزافی می باشد. با اصلاح این رگه ها و قرار گرفتن در برنامه های به نژادی علاوه به اینکه از خروج ارز جلوگیری به عمل می آید ارقامی تهیه خواهد شدکه با شرایط محیطی منطقه کاملاً سازگار بوده و محصولی با کمیت و کیفیت مطلوب تولید خواهند کرد.

 

رگه منوژرم / صفات

72-21591

67-16581

67-16583

72-21587

72-21588

72-21589

عملکردریشه تن در هکتار

18/96

33/83

48/75

99/68

98/74

44/69

درصد عیار قند

02/11

62/12

10/13

80/14

45/14

57/14

جدول عملکرد ریشه و عیارقند در رگه های مقاوم به بولت

عنوان یافته تحقیقاتی : جمع آوری – احیا و ارزیابی منابع ژنتیکی گونه های جنس Beta

مقدمه : منابع ژنتیکی هر کشور از بزرگترین ثروت های ملی آن کشور محسوب می گردد و می توان گفت که بیشترین وحساسترین نقش را در زندگی نسل حاضر و آینده ایفا می کنند. کشور ما با داشتن تنوع آب و هوایی و موقعیت خاص جغرافیایی یکی از غنی ترین مناطق جهان از نظر تنوع ژنتیکی و پوشش گیاهی محسوب می گردد. براساس نقشه پراکندگی جهانی جنس Beta در بخش Beta گونه های زراعی در تمامی سطح کشور و گونه های بخش corollinea در استانهای شمال غربی کشور وجود دارد. در حال حاضر هیچگونه شکی وجود ندارد که کشاورزی مدرن و پیشرفته بر محور تحقیقات استوار است. تحقیقات مربوط به اصلاح نباتات هسته مرکزی تحقیقات کشاورزی را تشکیل میدهد. جمع آوری، حفظ و نگهداری ژرم پلاسمهای بومی و وحشی و ارزیابی خصوصیات ژنتیکی آنها و یافتن حتی یک ژن مفید قابل انتقال از ژنوتیپی به ژنوتیپ دیگر امکان ایجاد تحول عظیمی را در کمیت و کیفیت آن محصول در سطوح مختلف محلی، ملی و حتی بین المللی را می تواند سبب گردد.

تنوع ژنتیکی در چغندرهای بومی ایران

 

شرح یافته و توصیه های کاربردی : گونه های بومی و زراعی چغندر از استانهای مختلف جمع آوری گردیده است و مورد ارزیابی قرار گرفته است جدول زیر تعداد نمونه های جمع آوری شده را نشان میدهد.

 

نام علمی sub

تعداد

Beta vulgaris sub. sp. Vulgaris

175

Beta vulgaris sub. sp. maritima

25

Beta lomatogona

12

تعداد نمونه های جمع آوری شده گونه های جنس Beta

 

بررسی خصوصیات ژنتیکی B. lomatogona انجام یافته و در این راستا معلوم شده است که این گونه به خشکی مقاوم بوده و نسبت به زنگ چغندرقند حساس می باشد. بررسی خصوصیات ژنتیکی گونه B. vulgaris sp maritima تحت بررسی است و مشخص شده است که گیاهی یکساله است و نسبت به سرکوسپورا متحمل و نسبت به سفیدک سطحی حساس می باشد. بررسی خصوصیات ژنتیکی گونه B. vulgaris sub. sp vulgaris ادامه دارد و در ارزیابی های انجام شده خصوصیات مرفولوژیکی و تکنولوژیکی آنها معلوم گردیده است شکل زیر وضعیت تنوع ژنتیکی را در یک نمونه مورد بررسی نشان میدهد.

اهمیت اقتصادی : منابع ژنتیکی به عنوان منابع تجدید شدند که در معرض انهدام قرار دارند می توانند به عنوان ثروت پایان ناپذیر از آنها استفاده نموده. در بهره گیری از این منابع می توان به ژنهای مقاوم به آفات و امراض اشاره نمود که می توانند تحولی در اصلاح ارقام مقاوم چغندرقند در سطوح ملی و بین المللی بوجود آروند.

 

عنوان یافته تحقیقاتی(آزمایشگاه سیتولوژی) : تهیه رگه های تتراپلوئید

مقدمه : بهره گیری از افزایش سطح پلوئیدی در بعضی از گیاهان از جمله چغندرقند صفت مهمی برای اصلاح ارقام می باشد. در چغندرقند اکثر ارقام تجارتی تریپلوئید هستند که حاصل تلاقی بین میل استریل دیپلوئید و تتراپلوئید گرده افشان می باشد. تهیه رگه های تتراپلوئید در ایران از سال 1344 و به همت شادروان دکتر نیک نژاد آغاز شد و اولین قدمها در جهت تولید ارقام تتراپلوئید با استفاده از کلشی سین برداشته شد. با توجه به نیاز مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند به رگه های تتراپلوئید آزمایشگاه سیتولوژی در سال 1349 احداث گردید و تهیه ارقام تتراپلوئید بطور مستمر شروع شد و هر ساله 5 رقم دیپلوئید با خصوصیات برتر به نژادی انتخاب و با استفاده از محلول کلشی سین نسبت به تهیه رگه های تتراپلوئید اقدام شده است.

یک سلول تتراپلوئید چغندرقند با 36 کروموزوم

شرح یافته و توصیه های کاربردی : با کشف برتری هیبریدهای تریپلوئید بر پایه میل استریل سیتوپلاسمی و نیاز به تولید ارقام تریپلوئید خالص و آنیزوپلوئید (مخلوطی از دیپلوئید – تریپلوئید و تتراپلوئید) در سطح تجارتی، ضرورت داشت که از رگه های تتراپلوئید در سطح وسیع استفاده گردد. به همین منظور هر ساله 5 رگه دیپلوئید با خصوصیات برتر به نژادی با محلول کلشی سین تیمار گشته و پس از کنترل کروموزومی و انتخاب تک بوته های تتراپلوئید در 5 سال متوالی رگه های تتراپلوئید حاصل می شود که به عنوان والد پدری (گرده افشان) در تهیه ارقام تریپلوئید از آنها استفاده می شود. تا کنون 120 رگه تتراپلوئید خالص تهیه گردیده است که در برنامه های به نژادی از آنها استفاده می شود که می توان به استفاده از تتراپلوئیدهای تولید شده در ارقام تجارتی IC3,IC2,IC1 اشاره نمود.

اهمیت اقتصادی یافته : با استفاده از رگه های تتراپلوئید نسبت به تهیه ارقام تریپلوئید خالص IC3,IC2,IC1 اقدام شده است که اکنون نزدیک به 50% سطح کشت چغندرقند کشور را پوشش میدهد. اهمیت این ارقام به حدی بود که در جشنواه خوارزمی برنده جایزه اول جشنواره گردید.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه چغندرقند نر عقیم سیتو پلاسمی MST G

مقدمه :‌ این منبع نر عقیم نیز مانند سایر منابع نر عقیم یکی از مهمترین منابع ژنتیکی در جهت تهیه رقم چغندرقند هیبرید می باشد. این رگه مولتی ژرم بوده و در سالهای 49 – 1348 در بررسی های اولیه از قبیل سلکسیون و تهیه هیبرید با گرده افشان ها و آزمون نتاج اولیه مورد استفاده قرار گرفته و در سالهای 52 – 1351 معرفی شده است .

مشخصات رگه : از خصوصیات مهم آن ساقه های بذر دهنده و هیپوکوتیل سبز رنگ می باشد که از گرده افشان ثانویه آن به ارث می رسد. این صفت برای شناسایی هیبریدهایی که با این نر عقیم ترکیب می شوند ضروری می باشد. برگها دراز و کشیده ، ریشه های آن خوش فرم و بلند می باشد و در مقابل سرما تا حدودی مقاوم می باشد. در برابر شوری و خشکی مقاومت خاصی ندارد. در برابر افات و بیماریها مقاومت به خصوصی از خود نشان نمی دهدگرده افشان ثانویه آن A370.1 یکی از والدهای بسیار خوب محسوب می شود بطوری که دارای ریشه های صاف و کشیده و مخروطی شکل است . از این منبع در جهت تهیه منابع مقاومت برای سایر تنش همچنین در تهیه هیبریدهای دیپلوئید نظیر 7233 * MST استفاده می شود. قدرت ترکیب پذیری این نر عقیم سیتوپلاسمی بسیار مطلوب است. هیبریدهای حاصل از آن هتروزیس بهتری نشان می دهند. هیبریدهای آن عملکرد و درصد قند خوبی دارند. مؤسسه همه ساله در جهت تهیه منابع نر عقیم برنامه های وسیعی را در فیروزکوه و کرج دنبال می کند و سالیانه معادل 25 تن بذر مادری تهیه می کند که عمدتا از نر عقیم گرده افشان به نسبت لازم مخلوط و آماده می شود.

توصیه های زراعی : از این رگه فقط برای تهیه هیبرید استفاده می شود.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه چغندرقند نر عقیم سیتو پلاسمی MST C2

مقدمه :‌ با توجه به اهمیت رگه های نر عقیم در اصلاح چغندرقند طی سالهای 60 – 1355 با استفاده از روش تلاقی جفتی اقدام به تهیه گرده افشان و نر عقیم موبوطه نموده و در سالهای 62 – 1361 موفق به خالص سازی و معرفی این رگه ها گردید و در تحقیقات بعدی از این منبع برای ایجاد ترکیبات هیبرید استفاده می شود.

مشخصات رگه :‌ از خصوصیات این منبع دیپلوئید و مولتی ژرم بودن آن است . رشد برگها متوسط و دارای هیپوکوتیل سبز و قرمز بوده و به سرما خیلی حساس است مقاومت بخصوصی در برابر بیماریها ندارد. ترکیب پذیری این نر عقیم با دیپلوئید و تتراپلوئید بسیار خوب است. برای استفاده از پدیده هتروزیس این منبع مورد توجه می باشد و از این منبع در تهیه ارقام تریپلوئید مولتی ژرم با کیفیت مطلوب استفاده می شود. مقاومت به سیلو در این منبع نسبت به سایر نر عقیم ها بیشتر است برگهای آن رشد متوسطی داشته و ریشه ها کشیده و به شکل مخروطی است . امروزه از این منبع برای پیدا کردن نر عقیم مقاوم به تنش شوری و خشکی استفاده می شود. همچنین در تهیه ارقام IC1 , IC2 , IC3 از این نرعقیم استفاده می شود.

توصیه های زراعی : از این رگه فقط برای تهیه هیبرید استفاده می شود.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه نر عقیم سیتو پلاسمی MST C2 (‌مقاوم به شوری )

مقدمه :‌ این نر عقیم با هدف تهیه ارقام متحمل به شوری دنبال شده و در سالهای 72 – 1368 مؤسسه با استفاده از تحقیقات خود در تنش شوری توانست از داخل توده MST C2 رگه هایی را شناسایی و در سال 78 – 1377 آنها را به عنوان متحمل به شوری در اراضی شور آزمون نماید. این منبع مقاوم در ترکیب با رگه های متحمل به شوری یکی از والد های ارقام متحمل به شوری را تشکیل می دهد که در اراضی که هدایت الکتریکی آن 12 – 10 میلی موس بر سانتیمتر باشد می توان آنرا کشت نمود.

مشخصات رگه : از خصوصیات این نر عقیم داشتن برگهایی با رشد متوسط و ریشه های متوسط است و رنگ هیپوکوتیل سبز بوده و قدرت ترکیب پذیری خوبی دارد. این نر عقیم برای تهیه ارقام متحمل به خشکی نیز قابل استفاده می باشد. سینگل کراس این نر عقیم در برنامه تهیه هیبرید متحمل به شوری استفاده خواهد شد. این منبع نر عقیمی به آفات و بیماریها مقاومت خاصی نشان نمی دهد. مؤسسه در جهت افزایش مقاومت آن در برابر تنش شوری با روش های گزینش در شرایط محیط کنترل شده و مزرعه شورتلاش می کند تا صفت مقاومت به شوری در آن را بالا برده و تثبیت نماید. این منبع به ساقه روی ( گلدهی ) حساس می باشد.

توصیه های زراعی : از این رگه برای تهیه ارقام متحمل به شوری استفاده می شود.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه نر عقیم سیتو پلاسمی MST NB1

مقدمه : شجره اصلی و اولیه این رگه آمریکایی است و از اروپا ( هلند ) وارد ایران گردیده است. در گیاه چغندرقند استفاده از پدیده هیبریداسیون ( دو رگ گیری ) به سالهای 1940 بر می گردد که با پیدا شدن نر عقیم سیتو پلاسمی توسط OWEN جهش بسیار بزرگی در بهنژادی چغندرقند حاصل گردید. استفاده از نر عقیم سیتوپلاسمی روش های عقیم کردن مصنوعی گل را از بین برده و در ایجاد ارقام هیبرید برپایه نر عقیم خدمت بزرگی به بهنژادگران گیاه چغندرقند نموده است. در ایران نیز در سالهای 49 – 1348 استفاده از نر عقیمی دنبال و در سالهای 52 - 1351 به نتیجه رسیده است. یکی از مهمترین نر عقیم های قابل استفاده در مؤسسه نر عقیم سیتوپلاسمیNB1 است که در برنامه های تحقیقاتی استفاده می شود .

مشخصات رگه : از خصوصیات مهم این منبع مقاومت نسبی به سرما و ویروس کرلی تاپ است که البته این مقاومت در گرده افشان ثانویه آن ( NB5 ) است که پس از تهیه سینگل کراس به آن انتقال می یابد. از این نر عقیم در جهت تهیه رقم مقاوم به ویروس کرلی تاپ جهت کاشت در مناطق آلوده به کرلی تاپ (‌داراب و فسا ) استفاده می شود. این نر عقیم بسیار پر برگ بوده و ریشه های آن نازک و کشیده و عمیق است ترکیب پذیری آن با سایر منابع خوب بوده و امروزه از آن در تهیه ارقام هیبرید از قبیل پلی راو و H5505 استفاده می شود. این منبع فقط بعنوان والد مادری در تهیه ارقام هیبرید استفاده میگردد. حفظ و نگهداری این منبع در مؤسسه با دقت تمام پیگیری شده و هر ساله برای خلوص و ازدیاد بذرآن تحقیقات خاصی صورت می گیرد. قدرت سیلو پذیری آن کم بوده و به گرمای سیلو بسیار حساس است .

توصیه های زراعی : از این رگه نر عقیم برای تهیه هیبرید های متحمل به کرلی تاپ استفاده می شود.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه های چغندرقند مقاوم به شوری

مقدمه : پدیده شوری در کشور یکی از موانع اصلی تولید گیاهان زراعی است و در حال حاضر اراضی زیادی در استانهای کرمان ، اصفهان ، همدان ،‌قزوین ، آذربایجان و خراسان وجود دارد که بدلیل دارا بودن آب و خاک شور غیر قابل زراعت هستند. با توجه به تحمل خاص چغندرقند در برابر تنش شوری تولید این محصول در اراضی شور مورد توجه می باشد. در این راستا بخش تحقیقات بهنژادی مؤسسه تحقیقات چغندرقند در ایجاد واریته های مقاوم به شوری و تهیه لاین های خالص متحمل به شوری تحقیقاتی را انجام داده و موفق به دستیابی به این منابع مقاومت گردیده است.

شرح یافته و توصیه های کاربردی :‌ در جریان تحقیقات آزمایشگاهی و مزرعه ای این موسسه موفق شده است که تعدادی لاین متحمل به شوری که از منابع اصلی 7233 ، 8001 و 9529 بوده اند بدست آورد. با ترکیب مجدد این لاین ها با همدیگر در تهیه رقم مقاوم به شوری گام مهمی بر داشته شد. از طرفی تهیه لاین های نر عقیم و نر بارور مقاوم به شوری نیز تهیه شده است. این لاین ها پس از تعیین ترکیب پذیری ، هتروزیس و سازگاری با درجات مختلف هدایت الکتریکی خاک در تنش شوری استفاده خواهد شد.

اهمیت اقتصادی : از نظر اقتصادی این لاین ها ارزش بالایی دارند و شاید بتوان گفت برای تهیه آنها از کشورهای خارجی بخصوص از کشورهای اروپائی حداقل برای هر لاین بایستی مبلغ هنگفتی پرداخت گردد. از طرفی می توان این منابع مقاومت را بعنوان یافته های تحقیقاتی در اختیار سایر محققان نیز قرار داد . تعداد حداقل 5 لاین متحمل به شوری تهیه شده است. که ارزش آنها معادل صد میلیون ریال است.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند هیبرید دیپلوئید مولتی ژرم 7233 * MST

مقدمه : این رقم از ترکیب رقم مولتی ژرم دیپلوئید 7233 که یکی از قدیمترین ارقام ایرانی است و نر عقیم سیتوپلاسمی ( MST R ) بدست آمده است . این رقم به دلیل سازگاری و آداپتاسیون بسیار بالایی که دارد یکی از ارقام بسیار مطلوب و چشمگیر مؤسسه می باشد . اصلاح این رقم از سال 1357 شروع و در سال 1362 معرفی گردید.

مشخصات رقم : این رقم از تیپ محصولی E است و از رشد رویشی متوسطی برخوردار می باشد. طول دوره رشد آن 180 روز و وزن هزار دانه آن 22 گرم است . به شوری و خشکی مقاومت نسبی دارد و به سرما و سفیدک سطحی حساس است . در اراضی شور نسبت به واریته های حساس عملکرد چشمگیری تولید می کند عملکرد آن در اراضی کاملا مکانیزه 65 تن و در اراضی نیمه مکانیزه 40 تن با عیار 18 – 17 % می باشد. خلوص شربت آن در اراضی شور بدلیل تجمع املاح سدیم و کلسیم در مقایسه با سایر ارقام از حد مطلوبی برخوردار می باشد.

نتایج عملکرد ریشه و عیار قند رقم 7233 در چهار منطقه اصلی کشور

توصیه های زراعی : میزان بذر مورد نیاز آن معادل 15 کیلو در هکتار است و زمان کاشت آن اوایل فروردین ماه می باشد. تراکم آن 90000 بوته در هکتار است . از نظر نیاز کودی کود اوره به مقدار 250 کیلو در هکتار و فسفر و پتاس نیز بر اساس توصیه های تحقیقات خاک و آب محل خواهد . نسبتا حساس به سفیدک سطحی است که باید سمپاشی به موقع صورت بگیرد. بدلیل یکنواختی رشد ریشه ها ( دیپلوئید هیبرید ) برداشت مکانیزه بسیار راحت صورت می گیرد. این رقم برای مناطق کرج ، کرمان ، قزوین ،‌میاندوآب ، خوی ، ارومیه ،‌مغان ،‌کرمانشاه ،‌فارس ،‌خوزستان ،‌همدان و اصفهان مناسب می باشد. این رقم جایگزین رقم 7233 دیپلوئید گرده افشان باز گردید.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تریپلوئید مولتی ژرم DEZ

مقدمه : شجره این رقم شامل تتراپلوئید 19669 و نر عقیم MST  که از منابع ایرانی هستند . والدین آن 19669 P.4 , 5 , 6 و نر عقیم MST  هستند که در تولید این رقم شرکت دارند . تحقیقات آن از سال 1365 شروع و در سال 1372 نامگذاری و معرفی شد.

مشخصات رقم : این رقم از تیپ نرمال متمایل به Zاست . این رقم تریپلوئید هیبرید مولتی ژرم است و طول دوره رشد آن 180 روز و وزن هزار دانه آن 22 گرم می باشد. ریشه های عمیق و مخروطی با خلوص شربت زیاد دارد. این رقم نسبتا به سرکوسپورا ( لاین شماره 5 آن ) متحمل است در برابر شوری و خشکی مقاومت معمولی دارد. عملکرد آن در مزارع مکانیزه تا 75 تن در هکتار می رسد ولی در مزارع زارعین 45 تن می باشد.دوام سطح برگ آن خوب و درصد بولت در کشت زمستانه زیاد نیست ( 6 – 5 % ). برگهای گیاه پهن و گسترده است و سطح برگ نسبتا زیادی تولید می کند که در مقایسه با ارقام خارجی معادل 5/1 – 1 واحد عیار قند بیشتری دارد و خلوص شربت آن زیاد و ناخالصی های شربت قند آن پائین است.

نتایج عملکرد ریشه و عیار قند رقم دز در چهار منطقه اصلی کشور

توصیه های زراعی : میزان بذر مورد نیاز آن به مقدار 12 کیلو در هکتار است و در کشت پائیزه مناسبترین زمان کشت آن اوایل مهر و زمان برداشت آن اواسط اردیبهشت می باشد. در مناطق کشت بهاره نیمه دوم اسفند تا اوایل اردیبهشت کاشت و زمان برداشت آن اوایل مهرماه تا اواخر آبان ماه خواهد بود. تراکم آن 90000 بوته در هکتار است . نیاز کودی این رقم اوره به مقدار 300 – 250 کیلو در هکتار و فسفر و پتاس نیز بر اساس توصیه های تحقیقات خاک و آب محل خواهد . مناسب ترین رقم برای کشت انتظاری چغندرقند می باشد. بدلیل دارا بودن مقاومت خوب در برابر سرما و عدم گلدهی برای مناطق سردسیر از قبیل همدان ، شهر کرد ، ارومیه و خوی مناسب است. در مناطق معتدل از قبیل کرج ،‌قزوین ، نیشابور ، فارس و قسمت هایی از جنوب خراسان عملکرد و عیار قند مناسبی تولید می کند این رقم در واقع جایگزین ارقام خارجی پلی بتا ( آلمان) و پلی راو ( هلند ) شده است.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تریپلوئید مولتی ژرم مقاوم به بولتینگ BR1

مقدمه : شجره این رقم شامل تتراپلوئید 19669 و نر عقیم MST R که مبدأ ایرانی دارند . برای اصلاح این رقم در سالهای 65 – 1362 با استفاده از تتراپلوئید 19669 – T و نر عقیم MST R در مناطق جنوب کشور از نظر خاصیت گلدهی ، کمیت و کیفیت محصول بررسیهای لازم انجام و در سال 66 – 1365 معرفی گردید.

مشخصات رقم : رقم BR1 از تیپ نرمال متمایل به قندی ( NZ ) دارای ریشه های خوش فرم و کشیده و دوام سطح برگ آن تا پایان دوره رشد باقی می ماند. خلوص شربت آن بالا ( در حد 87% ) است . طول دوره رشد آن 180 روز و وزن هزار دانه آن 23 گرم است . این رقم در مزارع زارعین 45 تن و در مزارع کشت و صنعت ها و مزارع مکانیزه 70 - 65 تن عملکرد دارد و عیار قند آن در مقایسه با ارقام شاهد یک واحد بیشتر است .

ن

نتایج عملکرد ریشه و عیار قند رقم بی آر 1 در چهار منطقه اصلی کشور

توصیه های زراعی :‌ میزان بذر مصرفی آن 12 کیلو در هکتار است و زمان کاشت در دزفول نیمه دوم شهریور ماه و در سایر مناطق اواسط اسفندماه و در کشتهای انتظاری اواخر پائیز است . نیاز کودی این رقم معادل 200 کیلو ازت در هکتار و فسفر و پتاس نیز بر اساس توصیه های تحقیقات خاک و آب محل خواهد بود . در خوزستان زمان برداشت آن نیمه اول اردیبهشت می باشد این رقم برای مناطق خوزستان ، شهر کرد ، همدان ، قزوین ، نیشابور ، ارومیه ،‌خوی و کرج مناسب است. این رقم جایگزین ارقام خارجی مولتی ژرم پلی بتا ( POLYBETA ) و پلی راو ( POLYRAVE ) شده است .

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند پلی پلوئید مولتی ژرم پلی راو (POLYRAVE` )

مقدمه : شجره این رقم شامل تتراپلوئیدهای 19610 BP2 ,و ,JOT 18 و نر عقیم های NB1یا سبز و قرمز است که تماما مبدأ آنها از ایران است. این رقم در سالهای 52-1348 پس از تعیین قدرت ترکیب پذیری و پتانسیل تولید اصلاح و در سال 1353 معرفی شد. این رقم در سالهای 74 – 1364 مجددا بازسازی شده است.

مشخصات رقم :‌ این رقم از تیپ N متمایل به محصولی است (NE). این رقم ترکیبی از 5 رگه متفاوت است که دو رگه آنرا نرعقیم تشکیل می دهد . برگهای آن از رشد متوسطی برخوردار هستند و ریشه ها طوقه کمی دارند. طول دوره رشد آن 190 – 180 روز است و وزن هزاردانه آن 23 گرم است. به شوری ، خشکی و بیماریها مقام نیست . در مناطق حاصلخیز عملکرد بسیار خوبی دارد. عملکرد آن در مناطق حاصلخیز 75 تن و در مناطقی با خاکهای فقیر معادل 45 تن است درصد قند آن مطلوب و بطور متوسط 17% می باشد .

 

توصیه های زراعی : میزان بذر مصرفی آن 12 کیلو در هکتار است و زمان کاشت آن نیمه دوم اسفندماه تا اواخر فروردین ماه است . تراکم آن 90000 بوته در هکتار می باشد . میزان مصرف کود ازته معادل 200 کیلو و کود فسفر و پتاس مطابق توصیه های اداره خاکشناسی محل خواهد بود . از نظر خواص کیفی بسیار خوب بوده و خلوص شربت آن بالا است. این رقم برای مناطق خراسان، قسمتهایی از فارس (مرودشت و کوار ...) کرج، قزوین و ارومیه و میاندوآب مناسب می باشد. استفاده از کولتیواتور موجب کم شده طوقه شده و عملکرد را افزایش می دهد. این رقم جایگزین ارقام دیپلوئید و پلی پلوئید قدیمی شده است.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تریپلوئید مولتی ژرم H5505

مقدمه : این رقم با استفاده از تتراپلوئید ET5 و نر عقیم MST NB1 که منشاء ایرانی دارند در سالهای

50 –1349 اصلاح و در سال 1354 معرفی شد. این رقم در استان فارس بدلیل وجود ویروس کرلی تاپ که توسط زنجیره ها انتقال می یابد و موجب کاهش عیارقند و عملکرد ریشه می شود استفاده می گردد.

مشخصات رقم : این رقم تیپ Eبوده و طول دوره رشد آن 190-180 روز می باشد و وزن هزار دانه آن 23 گرم می باشد . به سرما نسبتا مقاوم است ولی به تنش های شوری و خشکی مقاومت ندارد. عملکرد آن معادل 60 - 50 تن در هکتار و عیار قند آن معادل 17 – 16 % می باشد. خلوص شربت خوبی دارد و بدلیل مولتی لاین بودن در شرایط خاکهای متفاوت پتانسیل تولید آن خوب است . دوام سطح برگ آن بالا بوده و بسیار پر برگ است.

 

توصیه های زراعی : بذر مورد نیاز آن 15-12 کیلوگرم در هکتار می باشد و زمان کاشت آن نیمه دوم اسفندماه است. طول دوره رشد آن 190 – 180 روز می باشد . تراکم مناسب آن 80000 بوته در هکتار است. در مصرف کودهای شیمیایی بایستی دقت زیادی کرد و نیاز کودی آن بطور متوسط معادل 250-200 کیلو اوره و فسفر و پتاس مطابق توصیه تحقیقات آب و خاک محل کشت باید باشد. اگر زمین بخوبی تهیه شود درصد جوانه زدن آن بسیار مطلوب است . این رقم در مناطق فسا و داراب که ویروس کرلی تاپ وجود دارد کشت می شود.

 

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تری پلوئید مولتی ژرم IC3

مقدمه : این رقم هیبرید تریپلوئید است که با استفاده از تتراپلوئید ET5 و نر عقیم سیتوپلاسمی MST C2در سال 1359 در مؤسسه اصلاح شده و در سال 62 معرفی گردیده است.

مشخصات رقم : این رقم از تیپ نرمال ( N ) است و از مشخصات کلی این رقم رشد برگهای متوسط و رنگ هیپوکوتیل آن سبز و به نسبت 70% تریپلوئید و30% تتراپلوئید است. در خاکهای سنگین ریشه ها به عمق زمین کشیده می شوند. طول دوره رشد آن 190 – 180 روز است و در فارس تا 200 روز نیز می رسد. این رقم نیز به شوری و خشکی مقاومت خاصی ندارد. در مناطقی که زود کشت شود امکان دارد بولت نماید. عملکرد آن 70 تن و عیار قند آن 18% است .

 

توصیه های زراعی : میزان بذر مصرفی آن 12 – 10 کیلو در هکتار است . زمان کاشت آن اوایل فروردین ماه است و تراکم آن 90000 بوته در هکتار می باشد. کودهای مورد نیاز آن بسته به شرایط مناطق کشت متغیر است ولی بطور اپتیمم 250-200 کیلو اوره و کود فسفر و پتاس طبق توصیه تحقیقات خاک و آب محل می باشد . استفاده از حداقل دو نوبت کولتیواتور بری افزایش عملکرد و کاهش طوقه ضروری است. این رقم جایگزین رقم های قدیمی 7233 و 8001 شده است.

 

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تری پلوئید مولتی ژرم C2 I

مقدمه : این رقم نیز با استفاده از تتراپلوئید 37RT و نر عقیم سیتوپلاسمی MST C2 در سالهای 60-1356 و با بررسیهای اولیه انجام و پس از تعیین خاصیت ترکیب پذیری و سازگاری آن و در سال 1361 معرفی گردیده است.

مشخصات رقم : این رقم از تیپ نرمال است . از خصوصیات این رقم داشتن برگهای کشیده و با سطح برگ متوسط است. ترکیبی از تریپلوئید (70%) و تتراپلوئید 30% است. طول دوره رشد آن 180 روز می باشد. وزن هزار دانه معادل 23 گرم است. این رقم به شوری و خشکی حساس است، در مناطق سردسیر کاشت زود آن ممکن است ایجاد گل نماید . عملکرد این رقم بسته به شرایط خاک و زراعی منطقه کاشت متغیر است ولی بطور متوسط 65 تن ریشه با عیار 18% تو لید می کند. این رقم یکسال در مغان تا 113 تن ریشه تولید کرده است و خلوص شربت آن خوب می باشد.

توصیه های زراعی : میزان بذر مصرفی آن 15 – 12 کیلو در هکتار است. مناسبترین زمان کشت آن اواخر اسفند و اوایل فروردین می باشد . بهترین تراکم آن 90000 بوته در هکتار است . مصرف کودهای شیمیایی در افزایش عملکرد و تغییرات خلوص شربت آن بسیار مؤثر است. کودهای مورد نیاز آن 250 کیلو اوره در هکتار بوده و فسفر و پتاس براساس توصیه تحقیقات خاک و آب محل خواهد بود . این رقم مناسب کاشت در مناطق فارس – خراسان – قزوین – میاندوآب – مغان – کرج و اصفهان می باشد. تعداد دو نوبت کولتیواتور یکی زمان تنک و دیگری در اواخر خرداد ماه ضروری است. این رقم جایگزین پلی پلوئیدها و دیپلوئید گرده افشان باز ( 7233 ) شده است.

عنوان یافته تحقیقاتی : رقم چغندرقند تری پلوئید مولتی ژرم IC2

مقدمه : این رقم با استفاده از تتراپلوئید C3.3 و نر عقیم سیتوپلاسمی MST C2با بررسیهای اولیه در سال 1357 و پس از تعیین ترکیب پذیری و سازگاری آنها در مناطق مختلف کشور در سال 1361 معرفی گردیده است .

مشخصات رقم: این رقم دارای تیپ نرمال (N) متمایل به محصولی (NE) است و ترکیبی از تریپلوئید(70-65%) و تتراپلوئید (35-30%) می باشد. طول دوره رشد آن 180 روز و وزن هزار دانه آن 22 گرم است. از خلوص شربت خوبی برخوردار است. رشد برگهای آن از حد متوسطی برخوردار است. حساس به بولت و سفیدک سطحی است. . عملکرد آن در مناطق کشت 70 تن در هکتار نیز گزارش شده است درصد قند آن 18 درصد است.

توصیه های زراعی :‌ بذر مورد نیاز آن به میزان 15 – 12 کیلو در هکتار است و زمان کاشت آن نیمه اول فروردین ماه می باشد. تراکم آن 90000 بوته در هکتار است . این رقم برای مناطق معتدل نظیر فارس ، قزوین و مغان مناسب است. این رقم جایگزین رقم های پلی پلوئید قدیمی نظیر PP2 , PP4 و دیپلوئید گرده افشان 8001 شده است.

عنوان یافته تحقیقاتی : رگه چغندرقند مولتی ژرم دیپلوئید 7233 – P.107

مقدمه : دستیابی به لاین های با کیفیت که از نظر درصد قند و همچنین عملکرد ریشه در حد بسیار مطلوبی باشند یکی از اهداف بهنژادی است از این لاین ها برای ایجاد واریته های مصنوعی و همچنین هیبرید استفاده می شود. سلکسیون و آزمون نتاج یکی از برنامه مطلوب برای یافتن منابع مورد نظر است. در این جهت همه ساله گزینش های زیادی بر اساس انتخاب از توده صورت می گیرد. رگه های انتخاب شده ( پروژنی ) از نظر عیار قند ، خلوص شربت ، سدیم ،‌پتاسیم و ملاس قند تجزیه و هر تک بوته در مقایسه با میانگین توده انتخاب می شود . این لاین نیز با این روش بدست آمده است.

شرح یافته و توصیه های کاربردی : لاین فوق دیپلوئید مولتی ژرم می باشد که از توده اولیه 7233 پس از برآورد نتایج عملکرد ریشه ، درصد قند و سایر خصوصیات زراعی در مناطق کرج ، مشهد ،‌میاندوآب و شیراز انتخاب شد در ترکیب این لاین با نر عقیم عملکرد و عیار قند خوبی حاصل شد. در اراضی نسبتا شور عملکرد آن در مقایسه با سایر ذخائر ژنتیکی چشمگیر است. این لاین بصورت پلی کراس در آمده و پلی کراس آن در تهیه رقم هیبرید برای مناطق مغان ، قزوین ، کرمان ، کرج ، میاندوآب ،‌نیشابور و تربت جام استفاده خواهد شد.

اهمیت اقتصادی : این رگه به دلیل افزایش عملکرد ریشه و همچنین درصد قند بالا می تواند جایگزین ارقام قدیمی شود. با استفاده از این رگه در اراضی شور عملکرد ریشه به میزان 25% افزایش خواهد یافت. اگر متوسط عملکرد سایر ارقام در مزرعه شور را 30 تن در هکتار در نظر بگیریم معادل 5/7 تن اضافه محصول خواهیم داشت در صورتیکه در مساحتی معادل فقط 5000 هکتار از آن کشت شود چیزی معادل 37500 تن ریشه اضافی تولید می شود. با احتساب هر تن 200000 ریال معادل 106 × 75 ریال عاید زارعین می شود و با احتساب 13% شکر قابل استحصال معادل 4875 تن شکر از واردات کم خواهد شد.

sbsi.ir

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد